‘Kan dökülmeden sorunlar çözülsün’

Diyarbakır’ın Çermik ilçesinde ‘Kan davaları için barış heyeti’ kurulması için yayınlanan Aydınlar Bildirisi’nde imzası olan araştırmacı yazar Kenan Esmer, Tigris Haber’e konuştu.

Diyarbakır’ın Çermik ilçesinde bugüne kadar olan bundan sonra olabilecek kan davalarının önüne geçmek için akil insanlardan oluşan bir heyetin oluşturulması için Aydınlar imzalı bir çağrı metni yayınlamıştı.

Çağrı metni imzacılarından tarihçi araştırmacı yazar Kenan Esmer, Tigris Haber’in sorularına verdiği yanıtlar şöyle:

Tigris Haber: Geçtiğimiz günlerde ‘Kan davaları için barış heyeti kurulsun’ adlı bir duyuru yayınladınız. Buna neden ihtiyaç duydunuz?

Bilindiği gibi son yıllarda Çermik’te kan davalarında bir artış oldu. Birçok insanımız bu çağdışı olaydan dolayı hayatını kaybetti. Çermikli hemşehrilerim yazar Doğan Karaağaç ve Bedri Demir’in sosyal medyada bu sorunun çözümüne dair haklı sitemleri oldu. Daha sonra ikisi ile görüşüp bu sitemimizi/istemimizi kollektif bir şekilde dile getirmemiz gerektiğine karar verdik. Bunun akabinde ulaşabildiğimiz Çermikli aydınlar, eğitimciler, yazarlar, sanatçılar, gazeteciler, imamlar, dayanışma dernekleri ve duyarlı insanlar tarihi sorumluluğumuzu yerine getirip böyle bir çağrıda bulunduk. 

Tigris Haber: Nasıl tepkiler aldınız?

Kısa süre içinde gerek sosyal medyada gerekse yerel basında bu çağrımız çok yankı buldu. Dolayısıyla herkes bir duyarlılık gösterdi ve bunu paylaştı. Bu anlamda tepkiler çok olumluydu. Herkes bir şeyler yapılması gerektiği konusunda hemfikir.

Tigris Haber: Bu girişimle tam olarak neyi hedefliyorsunuz?

Bu girişimdeki amacımız; Çermik’teki mülki amirlerin, seçilmişlerin ve duyarlı insanların bu olaya yoğunlaşıp çözüm üretmeleri yönündedir. Burada herkese sorumluluk düşüyor. Çağrımızda da belirttiğimiz gibi; mülki amirlerin, seçilmişlerin duyarlı insanların yardımı ile bölge halkını iyi tanıyan yerli öğretmenler, psikologlar, avukatlar, imamlar ve Çermik’te kanaat önderi sayılan ve halk tarafından tarafsızlığı bilinen saygın insanlardan oluşan bir heyet kurulmalı ve bu sorunun çözümü için çalışma başlatılmadır. Bu sadece patlak veren olaylar için olmamalı. Aynı zamanda halen kan dökülmeyen olaylar için de çaba sarf edilmeli. Köylerdeki husumetler tespit edilmeli, husumete göre çözüm geliştirilip kurulacak heyet tarafından müzakere başlatılmalıdır. Yani olayların kan dökülme raddesine gelmeden önce çözülmesi gerektiğini düşünüyoruz. Bunun yanı sıra soruna sebebiyet veren; psikolojik, sosyolojik ve ekonomik nedenler bilimsel olarak tespit edilmeli ve bu nedenlerin ortadan kaldırılması için de çaba sarf edilmeli.

Tigris Haber: Çermik’teki mülki amirlerin ve siyasi seçilmişlerin yaklaşımı nasıl?

Çağrıyı yaklaşık bir hafta önce yaptık ve sosyal medyada paylaştık. Daha sonra sizin sayfanız gibi duyarlı sayfalar da sağolsunlar bu çağrıyı manşet yaptılar. Mülki amirlerden listedeki hiç kimseye şimdiye kadar dönüş olmadı. Bu konu ile ilgili herhangi bir açıklama da yapılmadı. En azında bizlere ulaşan bir dönüş olmadı. Yani şimdilik bir sessizliğin hakim olduğunu söyleyebiliriz..

Tigris Haber: Bundan sonra için ne gibi adımlar atmayı planlıyorsunuz?

Daha güçlü bir kamuoyu oluşturarak konuyu gündemden düşürmeyeceğiz ve takipçisi olacağız.

Tigris Haber: Çermik'te ya da Diyarbakır'da tespit ettiğiniz kaç kan davalı aile var, kaçına ulaşmayı amaçlıyorsunuz?

Kaç davalı ailenin olduğunu tam olarak bilemeyiz. Kan dökülmemiş ama sorunlu olan aileler de var. Yani ölümle sonuçlanmış olayları çözmek daha doğrusu tarafları uzlaştırmak dışında husumetli olan ama halen kan davasına dönüşmemiş sorunları da çözmek için bir çalışma başlatılmalı. Açıklamada bu yönlü bir çalışma yapılması için de çağrıda bulunuyoruz. Bu tür olayların hem tespiti hem de çözümü kan davasına dönüşmüş olaylardan daha rahat. Bunun için köylerdeki husumetli aileler belirlenmeli, sorun tespit edilmeli ve çözümü için pratik adımlar atılmalı. Ancak bu şekilde bu tür olayların önü alınabilir.

Tigris Haber: Kan davalı ailelerle görüşmeleriniz var mı?

Bu açıklamaya destek olanların amacı; aileler ile görüşmek değil. Ailer ile görüşebilecek bir heyetin oluşması için kamuoyu oluşturmak. Dolayısıyla kan davalı aileler ile görüşülmedi.

Tigris Haber: Bu konuda Diyarbakırlı AK Parti ve HPD’li vekillerle irtibata geçtiniz mi?

Hayır irtibatta geçmedik. Bu çağrıya kulak veren herkes elinden geleni yapmalı. Buna sadece AK Parti ve HDP’li vekiller değil bütün vekiller dahildir. Buradan bütün vekillere çağrıda bulunuyoruz; lütfen bu konuyu gündeminize alın ve çalışma başlatılması için ön ayak olun.

Tigris Haber: ‘Kan davası için barış heyeti’ için kimlerden destek talep ediyorsunuz?

Demin de söylediğim gibi; herkes ama herkes elinden geleni yapmalı. Çünkü bu insani bir vazife. Bu olayları sosyolojik, psikolojik ve ekonomik yönlerini incelemek için üniversitedeki bir öğrenciye de, tarafları uzlaştırmak için köydeki kanaat önderine de ihtiyaç var. Sivil toplum örgütleri, vekiller, mülki amirler, seçilmişler, imamlar, eğitmenler, herkes ama herkes kendisini sorumlu hissetmeli.

Tigris Haber: Bu girişim sadece Çermik ile ilgili mi sınırlı kalacak, yoksa Diyarbakır'ın geneline yayılacak mı?

Çermik’te olduğu gibi Diyarbakır’da ve çevre illerde de bu çağrı yankı yaptı. Umarız kısa zamanda Çermik’te bir gelişme olur ve dediğiniz gibi Diyarbakır ve diğer çevre illere de olumlu bir etki yapar. (Haber Merkezi)