Tarih hırsızları

Önce hayallerimizi çaldılar, şimdi de taşlarımızı..

Çevre ve Şehircilik Bakanı Mehmet Özhaseki, Sur bölgesinde yapılan çalışmaları yerinde incelemek üzere bugün Diyarbakır’da olacak. Bakan Özhaseki’nin gelişi öncesi ise, Sur İlçesi’nde yaşanan tarihi taş hırsızlığı toplumun vicdanını kanatmaya devam ediyor.

Sur’da olaylar ve kentsel dönüşüm kapsamındaki yıkımlar sırasında enkazlardan çıkan tarihi Diyarbakır bazalt taşları, esrarengiz şekilde şehir dışına taşınarak satılıyor. Hem maddi hem de kültürel olarak paha biçilmez değeri olan taşların bu şekilde satılmasına tepki gösteren Sur sakinleri,”Önce buraları yıkarak hayallerimiz çalındı, şimdi de tarihi taşlarımız çalınıyor” sözleriyle tepki gösterdi.

Yıkımlar arasında tarih fışkırdı

Diyarbakır’ın binlerce yıllık tarihini bağrında taşıyan ve kültürel değerlerini, toplum yaşantısını yansıtan tarihi Sur bölgesi 2 yıl önce meydana gelen olaylarda büyük hasar gördü. Tarihi yapılar yerle bir oldu, evler yıkıldı ve binlerce insan mağdur olarak zorunlu olarak burayı terk etmek zorunda kaldı. Daha sonra devletin ilgili kurumları ve yerel yönetimler tarafından kentsel dönüşüm çalışması başlatıldı. Birçok ev ve yapı bu kapsamda boşaltılarak yıktırıldı. Yıkımlar arasında adeta bir tarih fışkırdı.

Önce şehir dışına, sonra başka şehirlere

Karacadağ eteklerinden çıkarılan ve Diyarbakır’a ait önemli bir simge olan, paha biçilmez maddi ve manevi değere sahip tarihi bazalt taşları enkazlar arasından çıktı. Her biri büyük bir maddi değer taşıyan ve aynı zamanda kent kültür mozaiği için önem ifade eden tarihi taşlar sahip çıkılarak korumaya alınmadığı için esrarengiz şekilde toplanarak şehir dışına taşınıyor, iddialara göre de ağırlıklı olarak Bağıvar ve Sadi köyü bölgesinde biriktirilen bu taşlar inşaatlarda kullanılmak üzere başka şehirlere götürülerek satılıyor. Bu yolla büyük bir rant elde ediliyor.

En fazla Lalabey ve Alipaşa’da

Sur sakinleri ise “önce buraları yıkılarak hayallerimiz çalındı, şimdi de tarihi taşlarımız çalınıyor” diyerek bu olaya tepki gösteriyor. Sahipsiz kalan tarihi taşların en fazla çalındığı yerler ise Alipaşa ve Lalabey Mahalleleri olarak dikkat çekiyor.

‘Başka Şehirlere Satılıyor’  İddiası

Lalabey Mahalle Muhtarı Abdullah Çelik, tarihi taşların kimler tarafından şehir dışına taşınarak satıldığını bilmediklerini ancak taşların bu şekilde gasp edilmesine tepkili olduklarını söyledi.

Çelik,”Bu taşların burada yaşayan ve yaşamış olan insanlar için büyük manevi değeri var. Her biri ayrı bir anlam ifade ediyor. Maddi değeri de çok yüksek. Bu taşlar parasal olarak paha biçilmezdir. Bu taşlar kimler toplayıp satıyor bilgimiz yok ama manzara bizi üzüyor. Yıkımlar arasında kalan bu taşları toplayıp şehir dışına götürüyorlar, oradan da inşaatlarda kullanılmak üzere başka şehirlere satıyorlar. Diyarbakır’ın kültürü ve değerleri başka yerlere rant karşılığında peşkeş çekiliyor. İçimiz yanıyor. Kentsel dönüşüm yapılırken önlem alınabilirdi bu taşların korunması için ama yapılmadı” dedi.