'TÜYAP karşı alternatifsiz değiliz'

Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası ile 2008 yılında yaptığı protokol gereği on yıl süreyle ilk 4 yıl değişik konu başlıkları ile 14 fuar yapmakla hükümlü olan TÜYAP, Diyarbakır'da 5 yıldır kitap fuarı düzenliyor. En son bu yıl 20-25 Mayıs tarihleri arasında Kürtçe ve Türkçe olmak üzere iki dilli yapılan fuar, Kürt coğrafyasına yönelik entellektüel bir buluşmaya da ev sahipliği yapıyordu. Ancak TÜYAP, Diyarbakır Kitap Fuarı'nı önümüzdeki yıl düzenlememe kararı aldı. Diyarbakır'daki fuarın yerine Samsun'da ilk kez yapılacak olan fuarın sonuçlarına göre, Diyarbakır kitap furarının iki yılda bir yada hiç yapılmamasına karar verilecek.

Gazetemiz yazarı Şeyhmuz Diken ve Kürt yayınevleri kararı yerinde bulmadı.

Bulut: Kürt yayınevleri için fuar önemli bir çalışmadır

Özellikle genç okuyuculara kitap okuma alışkanlığı kazandırma ve Kürtçenin resmi ve yazılı bir dil haline dönüşmesi açısından yayınevlerinin önemli rolü olduğunu ifade eden Aram Yayınevi Yayın Koordinatörü Gökhan Bulut, bu anlamda yayınevlerinin okuyuculara en rahat ulaşabildiği alanın ise kitap fuarları olduğunu kaydetti. Özellikle Kürt yayınevleri olarak fuarların önemli bir alan olması nedeniyle katılımlarının da yoğun olduğunu belirten Bulut, bu nedenle TÜYAP gibi bir organizasyon şirketinin Diyarbakır'da yapmış olduğu fuarı iki yıllık bir ara ile yapması yada kaldıracak olmasının kendilerini üzdüğü kadar tepkilerini çektiğini ifade etti.

TÜYAP'ın maddi gelir hesabı üzerinden fuarı iptali düşündürücüdür

Geçtiğimiz yaz yapılan son fuarda Kürtçenin ikinci bir dil olarak ilanlarda ve yazışmalarda yer almasının Kürt yayınevleri için önemli olduğunu belirten Bulut, "Fakat TÜYAP'ın kitap fuarını tamamen ticari bir çalışma olarak ele alarak okuyucu ve yayınevlerine hizmeti esas almak yerine elde ettiği maddi geliri hesaplayarak Diyarbakır'daki fuarı iptal etmiş olması düşündürücüdür. TÜYAP'ın, Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası ile yaptığı sözleşme gereği on yıl etkinliğe devam etmesi gerekirdi. Ancak çeşitli bahanelerle fuar yapılmıyor" diye kaydetti.

Laleş: Fuar sadece Diyarbakır'a değil, Kürdistan coğrafyasına hitap ediyor

Lis Yayınevi Yayın Koordinatörü Lal Laleş ise, Diyarbakır'da yapılan kitap fuarının sadece kente değil, bir bütün olarak Kürt coğrafyasına hitap ettiğine dikkat çekti. Kürdistan'da yaşayan birçok insanın fuar sürecinde kente gelip, hem Kürtçe kitaplar hem de Türkiye'de yayımlanmış olan diğer yeni kitaplarla tanıştığını ve bir tür kültürel tartışma yürütüldüğünü vurgulayan Laleş, şunları söyledi: "Bu açıdan çok önemliydi. Diyarbakır'da TÜYAP Kitap Fuarı'nın iki yılda bir yapılacak olması yada hiç yapılmayacak olması bölgedeki kültürel canlanmaya, kültürel atmosferin zenginleşmesine zarar verir. Bunun tekrar gözden geçirilmesi gerekir. Ve Türkiye Yayıncılar Birliği, Türkiye Yazarlar Sendikası ile Diyarbakır'daki bir takım yerel dinamikler ve Kürt yayınevleri, bu konuda bir çalışmalar yürüterek TÜYAP'ın tekrar kitap fuarını yapmasını sağlamalıdır. Zaten TÜYAP'ın kendi başına yerel dinamiklere danışmadan bu yönde bir karar alması yanlış bir tutumdur. Diyarbakır'da bu fuarın yapılması gerekiyor." 


Laleş, "Kürt Yayıncılar Birliği'nin olmaması acil bir sorundur. Biran önce Kürt yayıncılarının sektörel olarak yaşadıkları sorunlara çözüm üretecek bir yapıya kavuşması gerekir. Bizim esas sorunumuz budur. Biz örgütlü olsaydık bunu yapamazlardı, alternatiflerimiz olurdu" diye konuştu. 

Diken: TÜYAP'ın kararı şaşırtıcı ve sürpriz bir karar oldu

TÜYAP'ın kararının dolaylı yollardan duyduktan sonra kendilerine teyit ettirdiklerini belirten Yazar Şeyhmuz Diken ise yılda bir defa yapılan fuarın Diyarbakır'ın ihtiyacına cevap olmadığını ve yılda iki fuar yapılması yönünde tartışmalar yürütürken, TÜYAP'ın kararının kendileri için şaşırtıcı ve sürpriz bir karar olduğunu ifade etti. 

TÜYAP'ın bu kararın gerekçesini 'katılımcı olan büyük yayınevleri çeşitli nedenlerle Diyarbakır Kitap Fuarı'na katılmak istemediklerini beyan ettiler' diye açıkladığını belirten Diken, "Umduklarını bulamamışlar. Yani Diyarbakır'a kadar gelip burada yaptıkları harcamaları masraflı bulmuşlar ve TÜYAP'da böyle bir karar almış. Fakat fuarın devam edip etmeyeceğine ilişkin kararı, 2016'da düzenleyecekleri fuarın ardından verecek. Ancak devam edilse bile iki yılda bir fuar olacak" dedi.

TÜYAP ortalama 100 bin okuru az buldu

Diken öne sürülen gerekçeye rağmen 5 yıldır yapılan kitap fuarına her yıl ortalama 100 bin okurun ilgi gösterdiğini, yaklaşık 300 yazar, 120 yayınevinin katıldığını ve 60 etkinlik düzenlendiğini belirterek, bu karamın TÜYAP ve Diyarbakır için iyi bir rakam olduğunu söyledi.

"Ticari bir kurum olan TÜYAP, yılda birçok fuar yapıyor, kitap fuarı da bunlardan biridir. Ancak bu kültür ve kitap fuarı olduğu için salt ticari mantık çerçevesinde değerlendirmemek gerekir. Diğer fuarlardan para kazanılır, kültür amaçlı kitap fuarlarından ise gerekirse kazanılmaz" diyen Diken, TÜYAP'ın kararını gözden geçirmesi için Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi Eşbaşkanı Fırat Anlı ve DTSO ile görüştüklerini belirtti.

'Kürt yayınevleri alternatifsiz değil!'

TÜYAP'ın yapılan görüşmeler sonucunda kararını birkez daha gözden geçireceğini ifade eden Diken, "Eğer TÜYAP bu kararında ısrar ederse, biz de Diyarbakır'da bu kadar örgütlülük içerisinde seçeneksiz değiliz. Türkiye Kürdistanı'nın bir çok kentinde Kürt entellektüelleri, Kürt kurumları fuarlar düzenleyebilir. Belki TÜYAP kadar profesyonel olmaz ama amatör bizde kendi amatör ruhumuzla kendi coğrafyamızda fuarlar örgütleyebiliriz" dedi.(Diha)