Vahap Coşkun’dan referandum analizi: AK Parti Kürtlerin ipi sayesinde koyudan çıktı

İlyas AKENGİN/ÖZEL HABER

Dicle Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Vahap Coşkun, referandumdan çıkan sonuçları değerlendirdi.  Çoşkun, “Bölgede Evet noktasında bir yükseliş olmasaydı AK Parti çok ciddi bir yara alacaktı. Dolayısıyla bugün Ak Partinin koyudan çıkması bir nevi Kürtlerin bir kısmının koyuya attığı ip ile olmuştur” dedi.

Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi modelini öngören anayasa değişikliği teklifi yüzde 51.40 oyla kabul edildi.  Sonuçların bir birine yakın olması ne iktidarı sevindirdi, ne de muhalefeti.  İktidar önemli büyükşehirlerde kaybederken, Doğu ve Güneydoğu’da ‘Hayır’ oyları çoğunlukta olmasına rağmen farklı sonuçlar elde etti. Durum böyle olunca gözler bölgedeki Kürt oylarının nereye gittiğine çevrildi. Bizde gazete olarak bu konuyu Kürt sorunu üzerinde ciddi analizleri ve tespitleri olan Dicle Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Vahap Coşkun’a sorduk.

Türkiye genelinde referandumdan çıkan sonuçları nasıl değerlendirmek lazım?

Vahap Coşkun: Türkiye genelinden çıkarılacak en önemli siyasi sonuç, AK Parti MHP ilişkisinin tutmadığı görüldü. AK Parti MHP ortaklığının özellikle Akdeniz, Ege ve sahil kemsinde gerekli cevabı bulmadı. Türkiye’nin birçok yerinde insanlar red oyunu gösterdi. Bu sonuçlar yeni bir sürecin başlayacağını işaret ediyor.  Diğer bir husus AK Parti 30 büyükşehrin 17’sinde geri kalmıştır. Dolayısıyla AK Partinin bu süreçte izlediği politikanın agresif ve meydan okuyan politikalar olması, Ak Parti tabanında da ciddi rahatsızlıklar yarattı.  Çünkü buna laik kesim dışında Ak Partinin tabanını oluşturan muhafazakar kesiminde bu sisteme bir tavır tıkandığını söylemek mümkün. Bundan sonraki seçimlerde bu hususun dikkat edilmesi lazım. Diğer bir husus ise, Türkiye tarihinde ilk defa bu kadar tek taraflı bir seçim dönemi yaşadık. Devletin tüm olanaklar evet için kullanıldı. Kamu görevlileri Evet’in lehine çalıştılar. İşte, açılışlar, törenler, kararnameler, Ohaller hepsi evet çıkması için çalıştı. Buna rağmen Hayır neredeyse hiçbir kampanya yürütmedi. Buna rağmen yarı yarıya yakın bir oy oranının çıkması aslında Evet cephesi açısından çok ciddi bir başarı olmadığını gösteriyor. Türkiye geneli için söyleyebileceğim hususlar bunlar.

Peki bölgede çıkan sonuçlar ne anlama geliyor?

Bölge ile ilgili ise iki noktaya dikkat çekmek lazım. Bir tanesi özellikle iktidar medyasında HDP tabanının bittiğine yönelik bir kampanya yürütüldü. Ancak ortaya çıkan seçim sonuçları bölgede HDP’nin ağırlığını kaybettiğini göstermiyor. HDP halen tabanını koruyor ve arkasında çok ciddi siyasi bir kitle var.  İkinci nokta ise HDP oylarında bir erimenin olduğu gözlerden kaçınmamalı. 7 Haziran’da oluşan tablo ile 16 Nisan’da oluşan tablo arasında bir değişiklik var. Bölgede hemen hemen her ilde yüzde 10 ile yüzde 20 arasında bir oy geçişinin olduğunu görüyoruz. HDP bu oy geçişliğine ilişkin şuana kadar ciddi bir politika üretmiş değil.

Evet çıkmasaydı AK Parti ciddi yara alırdı

Bu son derece önemli bir siyasi değişimi işaret ediyor. Bu sonucun Türkiye siyaseti açısından da bir önemi var. Şöyle ki, MHP ile AK parti arasındaki ilişkinin beklenen sonucu üretmemesi, evet’in çıkması önemli bir noktaya getirdi. Bölgede Evet noktasında bir yükseliş olmasaydı AK Parti çok ciddi bir yara alacaktı. Dolayısıyla bugün Ak Partinin koyudan çıkması bir nevi Kürtlerin bir kısmının koyuya attığı ip ile olmuştur. Kürtlerin ipiyle koyudan çıkmış bir noktaya geldi. Bu son derece önemlidir. Cumhurbaşkanı da yaptığı teşekkür konuşmasında bu hususa dikkat çekti ve yeni bir dönemin başlangıcından söz etti.

Yeni dönem derken?

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yaptığı konuşmasına büyük bir anlam atfetmek doğru değil. Çıkan sonuç Cumhurbaşkanını psikolojik olarak rahatlatan bir sonuç. Politikaları yeniden gözden geçirmesini sağlayan bir sonuç yaşandı. Tabiki yeni bir dönemin başlaması sadece referandumdan çıkan sonuçlarla ilintili değil.  Başka boyutları ve parametreleri var.  örneğin Suriye meselesi tüm Sıçaklığı ile devam ediyor. Eğer Suriye meselesinde bir uzlaşı olmazsa mevcut durumun çok değişebileceğine ihmal vermiyorum. Öte yandan Cumhurbaşkanı kampanya sürecinde ‘PKK silah bırakırsa yeni dönem başlar’ açıklaması yapmıştı. Dolayısıyla hem Suriye meselesi, hem silah bırakma meselesi çok daha etkili olacak , bu durumun başlayıp başlamaması noktasında.

Kürtlere vefa burcunu ödemeli

Öte yandan bir televizyon programına katılan HDP Diyarbakır Milletvekili Altan Tan, 16 Nisan referandumuna ilişkin açıklamalarda bulundu. Yeni bir süreç inşa edilmezse iktidarın oy erimesinin devam edeceğini söyleyen Tan, “Tayyip Erdoğan’ın MHP’yle kurduğu ittifak çöktü. Ve yine enteresan bir durumdur ki sayın Tayyip Erdoğan’ı Kürtler kurtardı. Ve Tayyip Bey’in yeniden bir değerlendirme yapması lazım ve Kürtlere olan bu vefa borcunu da ödemesi lazım” dedi.

Tan, kendisine yöneltilen “HDP Eşbaşkanları ve Milletvekilleri tutuklu olmasaydı bu sonuç değişir miydi?” sorusunu ise, “Değişirdi tabii. 500-600 bin oy yer değiştirdiği vakit bu tablo değişiyor. Bütün bunlar göz önünde bulundurulduğu vakit, Tayyip Bey’in MHP’yle bir ittifak değil, yine HDP’yle Kürtlerle, liberallerle, Türkiye’deki sosyal demokratlarla demokratik bir Türkiye yönünde adım atması lazım” ifadeleriyle yanıtladı.