‘Üreticiler ve esnaflar için bir ekonomik paket çıkarılabilir’

TİGRİS HABER - Diyarbakır Kasaplar Odası Başkanı Hacı Atlı, besicilerin ve kasapların yaşadığı sorunlara ilişkin Tigris Haber’e konuştu.   Devletin üreticiyi ve esnafı desteklemesi gerektiğini kaydeden Atlı, “Yerli üretici zorda, çünkü hayvan yemlerine zam geldi. Besici zor durumda. Bir çuval yem iki katına çıkmış. Geçen yıl 40 TL olan yem bugün 93 TL’ye çıkmış ve nakliye ile birlikte yemin torbası 100 TL olmuş. Besici para kazanmıyor. Girdi maliyetleri artıyor ama et fiyatı yerinde sayıyor. Besicinin emeği boşa gidiyor. Kasap esnafları da zor durumda, onların da girdi maliyetleri sürekli artıyor. Elektrik faturaları ciddi şekilde kabardı. Daha önce elektrik faturası 700 TL olan esnafın bugün faturası 1500-2000 TL oluyor. Yani hem üretici hem de esnaf zor durumda. Devlet esnafa düşük fiyattan elektrik verebilir. Esnafın ayakta kalması lazım. Kasap esnafının SGK, BAĞ KUR primlerini düşürebilir. Üreticiler ve esnaflar için bir ekonomik paket çıkarılabilir. Besici çok zor durumda, girdi maliyetleri almış başını gitmiş. Üreticiyi desteklemezsek, yerli üretim olmazsa dışa bağımlılık gittikçe artar. Üreticiyi ayakta tutamazsak hiçbir şeyin önünü alamayız. Şuan 36 TL’ye hayvan borsasında kesim yapılıyor. Tezgahta ise fiyat 55 TL’ye çıkıyor. Yem fiyatları artınca ister istemez et fiyatları da artmak zorunda. Küçükbaş hayvanların borsada kesim fiyatı ise şuan 55 TL’dir. Tabii bu sabit bir fiyat değil, günlük değişiyor. Günlük 2 bine kadar küçükbaş hayvan kesimi yapılıyor. Büyükbaşta da günlük kesim ortalama 150 civarındadır. Tabii bunlar sadece iç piyasada tüketilmiyor, dışarıya da gidiyor. İstanbul’a gidiyor, Trabzon tarafına gidiyor, Antalya tarafına gidiyor. Et sıkıntısı olan her yere gidiyor. Yani, kesimi yapılan et sadece Diyarbakır’da tüketilmiyor” diye konuştu.

Yem maliyeti iki katına çıktı

Diyarbakırlı besicilerden Azmi Işıktaş,  beside girdi maliyetlerinin artmasına rağmen büyükbaş hayvan kesim fiyatının önceki yıla göre düştüğünü söyledi. Işıktaş, şöyle konuştu: “Yerli üretici zor durumdadır. Yem maliyetleri arttı ama et fiyatları geçen seneye göre 4 TL aşağıdadır. Büyükbaş hayvan gittikçe düşüyor. Geçen sene Hayvan Borsası’nda büyükbaş hayvan kesimi 38 TL idi ama bu sene 34 TL. Küçükbaş fiyatları ise fırlamış durumda. Küçükbaşta fiyat 53 TL. Diyarbakır’daki besicilerin çoğu büyükbaş hayvan besliyor. Besi OSB’de 10 ila 15 bin arasında büyükbaş hayvan besleniyor. Benim şuan 300 büyükbaş hayvanım var. Erzurum’dan aldım ama et ile canlı fiyatı hemen hemen birbirine eşit. Aldığımız hayvanlar canlı tartı 28.5 TL’ye bize mal oldu. Bu hayvanları 10 ay kurbana kadar besleyeceğiz. Yemin torbası 93 TL oldu. Bir büyükbaş hayvanı 7 bin TL’ye aldık. Bir hayvan 4 bin TL yem yiyor. Yani yeme çok para veriyoruz. Mesela bugün kesim yaptım ama zarar ettim. Maliyetlere göre et fiyatları bedavadır. Geçen sene 38 TL olan kesim fiyatı bu sene 34 TL böyle bir şey olabilir mi? Her şeyin fiyatı yarı yarıya artıyor ama et fiyatları düşüyor bunu anlamak mümkün değil. Yem fiyatı artıyor, et fiyatı düşüyor. Çünkü büyükbaş hayvan Türkiye’de çok.“

Hayvan ithalatı iç piyasayı etkiliyor

Büyükbaş hayvan ithalatının yerli üretici üzerinde olumsuz etki bıraktığını belirten Işıktaş, sözlerini şöyle sürdürdü: “Dışarıdan büyükbaş hayvan geliyor ve fiyatlar düşüyor. Yerli üretici ise artan yem fiyatları altında eziliyor. Ayın 18’inde yeni bir gemi geliyor. Bir gemide 10-15 bin hayvan oluyor. Bu da iç piyasada fiyatları etkiliyor. Yem fiyatları, saman fiyatları artıyor ama et fiyatı düşüyor. Geçen sene samanın kilosu 40 kuruş bu sene 75 kuruş. Yani saman fiyatı iki katına çıkmış. Yem fiyatı da öyle ama kesim fiyatı gittikçe düşüyor. Her şeyin fiyatı iki kat artıyor ama maalesef et fiyatları gittikçe düşüyor. Banka kredileri ile işi çevirmeye çalışıyoruz. Bizim talebimiz devlet büyükbaş hayvanda girdi maliyetlerine bir el atsın. Tarım ve Hayvancılık Bakanı yerli üreticiye desteleme versin. Yetkililer gelsin yerli üretimdeki hayvanları tespit etsin ve hayvan başına destek versin. Yem fiyatlarında destek istiyoruz. 2001’deki Tarım Bakanı gelip üretim alanlarında gezdi ve hayvan başına yem desteği vermişti. Şimdi de aynı yem desteği verilsin. Devlet banka kredi faizlerinde bir indirim sağlıyor ama bu yeterli değil. Faiz yüze 9’dur, yarısını devlet karşılıyor. Bu üretici için bir avantajdır ama yeterli değildir. Büyükbaş hayvan üreticileri gittikçe zarar ediyor. Şuan Türkiye’de büyükbaş hayvan bolluğu var, bunun da nedeni dışarıdan hayvan gelmesidir. Geçen sene 38 olan canlı hayvan kesimi fiyatının bu sene en az 40 TL’nin üzerinde olması lazım ama tam tersine fiyatlar düşmüş. Yerli üretici açısından bu durum sürdürülebilir değil. Her şey pahalanırken, et fiyatının düşmesi ne anlama geliyor, böyle bir şey olamaz.”