Dimilki sözlük kitapçılarda

DİYARBAKIR - Diyarbakır'ın Hani ilçesinde 1962 yılında dünyaya gelen Mustafa Balı isimli yurttaş, 15 yıllık çalışması sonucu Kürtçe'nin Dimilki (Zazaki) lehçesinden Türkçe'ye 448 sayfadan oluşan çeviri sözlüğü hazırladı. Büyük bir özen ve emek ile hazırladığı sözlüğü 2012 yılında bitiren Balı, tek amacının Dimilki lehçesinin kaybolmaması olduğunu, bunun için de gerekirse kapı kapı dolaşacağını vurguladı. Lehçenin her yörede farklı kullanıldığını, bu bağlamda Hani ilçesinde de yurttaşların Dimilki'yi çok farklı kullandığını dile getiren Balı, "Hani'de konuşulan Zazaca lehçesinin dili değişik bir ağız yapısına sahip olduğu için ben bu kelimeleri biraraya getirmeye karar verdim. Ben hem bu farklılığı göstermek hem de dilimizdeki kelimeleri biraraya toplayıp insanlarımıza sunmayı amaçladım. Çünkü dilimizin bir kaç kelimeden oluştuğunu söyleyen kesimler var. Ben bunu ispatlamak için Hanililere 20 bin tane sözcük türetebiliyorsam artık gerisini onların düşünmesi lazım. Halkımızın bu konuda duyarlı olmasını istiyorum" diye konuştu. 

'Çocuğumuza dilimizi öğretirsek kimse engel olmaz' 

Emek vererek hazırladığı sözlüğün şu ana kadar çok az satıldığını ve harcadığı emekten çok Dimilki lehçesine olan duyarsızlığın kendisini üzdüğünü belirten Balı, "Bu sözcüğün herkes tarafından alınacağını düşünüyordum. Daha çok Hani ilçesinde yaşayan insanlarımıza satabildim. Diyarbakır'da Dimilki sözlüğünü ilgisiz kılan insanlar var. Ben bunu beklemiyordum. Bu dil bizim annemizin dilidir. İnsanın en azından annesine karşı saygısını koruması gerekir. Ben annemi, halkımı ve dilimi seviyorum, bunun öğrenilmesi içinde elimden geleni yapacağım. Biz çocuğumuza kendi dilimizi öğretirsek, buna hiç kimse engel olamaz" diye konuştu.

'Zazaki aynı zamanda doğamızdır' 

Hani'de yaşayan yurttaşların Dimilki lehçesini doğru kullanmadıklarını belirten Balı, yurttaşların yarım yamalak Dimilki konuştuğunu söyledi. Kürtçe'nin Dimilki lehçesinin de devlet tarafından asimilasyona tabi tutulduğunu söyleyen Balı, "Dimilki Kürtçe'nin bir lehçesidir. Ben bunu özellikle üstüne basa basa söylüyorum. Dolayısıyla dilimiz asimilasyondan nasibini almış. Ben onun için bunu yazmaya karar verdim. Bizim dilimizi rahat bıraksınlar. Biz dilimizi yaşatacağız. Ben bunun için mücadele edip ev ev dolaşacağım. Dilimizin yaşatılması için büyük çabalar sarf edeceğim. Kürt halkı ve Zazaca konuşan halklara çağrım şudur ki; dillerini korusunlar ve dilleri için mücadele etsinler. Zazaki dil bizim aynı zamanda doğamızdır" diye belirtti.  DİHA