"Diyarbakır’da 200 kahvehane kapandı"

Şevval Filiz - Özel

TİGRİS HABER - Diyarbakır Çaycılar ve Kahveciler Odası Başkanı Abdurrahman Kavut, 2020 yılında 200 ‘ün üzerinde iş yerinin kapandığını söyledi. Esnafa yapılan desteğin yetersiz olduğunu belirten Kavut, “Bize verilen destek 3 ayda bin lira. Daha sonra 25 bin TL faizli kredi verdiler. Kapalı olan esnaf, parası olmayan, geliri olmayan esnaf bu parayı nasıl ödeyecek” dedi.

“Diyarbakır’daki kahvehanelerimiz bir kumarhane değildir”

Diyarbakır’daki kahvecilerin durumunu değerlendiren Kavut şöyle konuştu; “Diyarbakır’da bugün binin üzerinde kayıtlı, binin üzerinde de kayıtsız esnafımız var. Diyarbakır genelinde yüzde %20 oranında geçimini kahvehanelerden sağlayan esnafımız var. Kahvehaneler bugün Diyarbakır’da bitme aşamasında.”

 “Hiçbir zaman kumarhaneler kapanmadı”

Pandemi sürecinde bazı kahvehanelerin kapalı devre kumar oynattığı yönünde iddiaların olduğuna değinen Oda Başkanı Kavut şunları söyledi: “Pandemi hiçbir zaman kumarhaneler kapanmadı.  Dernek adı altında evlerde, bodrumda, sağda solda faaliyetleri sürdürüyorlar. Kimse bizi onlarla bağdaşlaştırmasın. Bizim onlarla bir alakamız bir ilgimiz yok. Biz çaycıyız, çayımızı satıyoruz.”

 “Kapalı olan esnaf bu parayı nasıl ödeyecek?”

Pandemide Diyarbakır’da kapanan kahvehane sayısına değinen Kavut, “ Pandemiden dolayı 11 ay içerisinde kapanan 200 işyerlerimiz var. Şuanda verilen destek çok yetersiz. Bize verilen destek 3 ay 1000 TL şeklinde. Daha sonra 25 bin TL faizli kredi verdiler. Kapalı olan esnaf, parası olmayan, geliri olmayan esnaf bu parayı nasıl ödeyecek? Biz Büyükşehir Belediye Başkanımıza, Esnaf Daire başkanımıza teşekkür ediyoruz. Bize verilen destek 1,500 lira o da esnafımıza az çok yardımcı oldu. Belediye ancak bu kadar verebiliyor. Esnaf ve Sanatkâr Odası Başkanımıza da teşekkür ediyoruz. Verdikleri 1,500 lira destekten dolayı çok teşekkür ediyorum. Bizim esnafımız şuanda kafelerimizde öyle temiz yerler var ki şuanda 10-50 bin TL arasında kira ödüyorlar. Bunlar ne yapacaklar?  Geçimlerini nasıl sağlayacaklar. 

Mülk sahibi dükkânının kapısına gelip, bu işyerimi boşalt, 11 ay oldu ben ne yapacağım diyor. Ya kiramı verirsin ya da dükkânı boşaltırsın diyor. Kira da az değil, bunu nasıl ödeyebiliriz? Ödeyemiyoruz”diye konuştu.

“Masrafımızın karşılığını da alamıyoruz”

Esnafların çok zorda olduğunu dile getiren Kavut şu ifadeleri kullandı: “Sıkıntıya düştük, malımızı devir etmek istiyoruz ama devredemiyoruz. Kiracıyız masraf yapmışız, masrafımızın karşılığını da alamıyoruz. Bu malı böyle devretmeden bırakıp gitmemizden başka çaremiz yok. Devletimizden destek bekliyoruz. Bu destek değil, biz bunu destek olarak kabul etmiyoruz. Yeterince destek veremiyorlar. Tek dileğimiz bizi açtırsınlar, biz başka bir şey istemiyoruz. Krediyi ertelemişler ne olacak ertelememişler ne olacak. Biz Pandemiden dolayı kredi ödeyemiyoruz ki. Sıkıntıdayız, bizim sonumuz ne olacak, kimse bize el uzatmıyor. 1000 TL ile biz dilenci durumuna düştük. Elektriğimiz, suyumuz yine geliyor. 24 ay taahhütlü internet aldık yine ödüyoruz, ne olacak diye bekliyoruz. ”

“İnsanların hepsi aç, işsiz perişan halde”

Kısıtlamada kapalı olan kahvehanelerdeki istihdam sorununa dikkat çeken Kavut şu söylemlerde bulundu: “Bugün Diyarbakır şartlarında çay ocağı ve kıraathanelerde 4-5 kişi çalışıyor. Bu insanların hepsi aç, işsiz perişan halde. Yine söylüyorum Büyükşehir Belediyemiz çalışan işçilere şuanda 7-8 bine yakın koli yardımı yaptı. Onu da bu hafta içerisinde Allah’ın izni ile Büyükşehir Belediyemiz ve valimizin desteği ile dağıtacağız. Bu hizmetlerinden dolayı büyükşehir belediyemize ve valimize teşekkür ediyoruz. Başka yapabilecek bir şey yok. Şuanda 1000 tane kayıtlı esnafımız işsiz. Çalışan da en az 5 bin olsa 6 bini buluyor. En az 6-7 bin insan burada mağdur. Kayıtsız esnafı da hesaplarsanız acaba nereye gider. Yani diğer esnaflarımız hepsi açık. Bizim devletimiz 3 aylık 1000 TL yardımda bulundu. Bunu kapalı olmayan esnafa da verdi. Keşke bunu açık olan esnafa vermeseydi. Sadece kapalı olan esnafa destek vereydi. Açık olan esnaf zaten açık. Bu desteği neden onlara verdiler. Basit usuldeki esnafın tümüne verilmesi lazımdı. Yalnız kapalı olan, mağdur olan esnafa verilecekti bu para.”

“Destekler kesinlikle yeterli olmuyor”

 Kahvecilerden Şahin Etüt ise,  pandemi sürecinde geçinemediğini ve borcu borçla kapattığını söyleyerek şu ifadeleri kullandı: “Herhangi bir gelirim yok, 8 aydır kapalıyız. Çok kötü durumdayız. İki çocuğum var. Kredi ödüyorum bin 200 TL artı kahvehanenin kirası var. Kirada biraz yardımcı oluyorlar. Ama çok kütü durumdayız. 9 aydır kapalıyız bin TL destek olmuş bin TL geçen 15 gün içercisinde yatırıldı. Kira yardımı yapılmadı. Belediye tarafından Esnaf ve Sanatkârlar Odası yardımda bulunacaktı herhalde, yapılmadı daha hesabımıza bir şey yatırılmadı. Destekler kesinlikle yeterli olmuyor. Çok kütü durumdayız 2-3 bankaya borcum var. Hayatımızı krediyle, bir şekilde borcu borçla kapıyoruz. Çok mağdur durumdayız. Devletin bir an önce el atması lazım. Aşı geldi, artık işyerlerinin açılması gerekiyor, yoksa daha çok batacağız.”

“Çok kötü durumdayız “

Kahvehanede çalışan Turgut Balkan kahvehanelerin kapalı olmasından dolayı zor durumda kaldığını dile getirerek şöyle konuştu: “Destekler kesinlikle yeterli olmuyor. Kahvede çalışıyorum, daha önce tam yevmiye alıyordum, pandemiden dolayı tam alamıyorum, yüzde 60 oranında bir kaybımız oldu. Her şeyin düzelmesini istiyoruz. Toplam 5 kişilik bir aileye bakıyorum. Annem, babam, kardeşlerim var, okul okuyanlarda var. Ben bakıyorum, bir de annem sosyal yardımlaşmadan 600 TL alıyor, zaten faturalar yüksek geliyor, çok kütü durumdayız.”