Kayıp "kapı kanatları" Türkiye'ye iade edildi

ANKARA  - Kültür ve Turizm Bakanlığı'ndan yapılan yazılı açıklamaya göre, 15 yıldır kayıp olan Aksaray Ulu Cami'ye ait minber kapısının kanatları, Kültür ve Turizm Bakanı Ömer Çelik'in talimatıyla Bakanlığın, diplomatik ilişkileri ve hukuki hakları dikkatli ve ısrarlı bir şekilde devreye sokarak yürüttüğü çalışmalar sonucunda gizli bir operasyonla Türkiye'ye getirildi. 

Bakanlık tarihi eserin getirildiği ülkeyi ise aynı ülkeyle başka eserler için de yürütülen iade çalışmasının zarar görmemesi için açıklamadı. İade sağlandıktan sonra ilk olarak kapı kanatlarının orijinal olup olmadığını anlamak üzere uzmanlar incelemede bulundu. İnceleme sonucu hazırlanan raporda, kanatların Aksaray Ulu Camii minberinin kapısına ait olduğu kesin olarak belirlendi ve tarihi eser geçen ay Ankara Etnografya Müzesi Müdürlüğü'nde koruma altına alındı.

1998'de sökülerek kaçırılan minber kapısının kanatları Interpol tarafından aranıyordu. Uzmanlar, hakkında çalıntı ve polis kayıtları bulunan kapının uzun yıllardır bulunamamış olmasının sebebini, eserin kaçakçılarca kamuoyuna unutturularak bir nevi soğutma devresine sokulmak istenmesi olarak değerlendiriyor. 

Karamanoğlu Mehmet Bey tarafından yaptırıldı

Aksaray'da yığma bir tepe üzerinde inşa edilen Ulu Camii, kitabesine göre 1408-1409 yıllarında Karamanoğlu Mehmet Bey tarafından Mimar Mehmet Firuz Bey'e yaptırıldı. Tipik bir Karamanoğlu eseri olan caminin en önemli özelliği; abanozdan yapılmış, Selçuklu devri ahşap işçiliğinin şaheser örneği olan minberi. Minberin üstündeki aynalıkta ve kapının sövelerindeki kitabelerden, eserin Anadolu Selçuklularının ikinci hükümdarı, Sultan I. Kılıçaslan'ın oğlu, Sultan I. Mesud'un hükümdarlık yıllarında (1116-1156) yapıldığı anlaşılıyor. Minberin, bugün mevcut olmayan başka bir camiden alınarak Ulu Camii'ye taşındığı düşünülüyor.

Çalışmalar devam edecek

Açıklamada görüşlerine yer verilen Kültür ve Turizm Bakanı Ömer Çelik, cami gibi kutsal mekanlarda dahi hırsızlık yapılarak önemli bir eserin yurt dışına kaçırılmasının kendilerini derinden yaraladığını belirtti. Çelik, "Arama çalışmaları, 15 yıldır yurt içinde ve dışında aralıksız sürmüştür. Uzun yıllar haber alınamayan eserimiz, Bakanlığımızın çalışmaları sonucunda ülkemize getirilmiştir. Abanozdan yapılmış, Selçuklu devri ahşap işçiliğinin şaheser örneği olan minberin kapı kanatlarında Selçuklu dönemi sülüsü ile Fatiha ve İhlas sureleriyle, Bakara Suresi'nin 256. ayetleri ve Ayetel Kürsi yazılıdır. Aksaray Ulu Camii'nin restorasyonun yapıldığı bu günlerde, eserin ait olduğu topraklara yani ülkemize dönmesinden büyük mutluluk duyuyorum. Bu nadide eserin ve topraklarımızda yaşamış medeniyetlerin kültür mirasına sahip çıkmak kültür politikalarımızın önceliklerindendir" ifadesini kullandı.