Rojava’da zeytin zamanı

Zengin yer altı ve yer üstü kaynaklarına sahip olan Batı Kürdistan’da, Temmuz 2012’de Kürt kentlerinin halk denetimine geçmesiyle başlayan devrim, tarım alanında da kendisini hissettiriyor.

Mart 2011’de başlayan çatışmalarla Suriye ekonomisi çökerken,  Kürtler zorlu koşullarda ekonomik imkanlarını yaratıyor.

Çetelerin saldırılar, komşu devletlerin kuşatması ve ambargoya rağmen özellikle kooperatifleşmeyi geliştirerek ekonomiyi canlandırmaya çalışan Kürtler, verimli topraklarını işlemeye başladı.  

Zeytini ile meşhur Efrin bölgesinde Ekim ayında üretime start verildi. Zeytin toplanması için hazırlıklar yapılırken, bu işlemin ardından zeytinyağı üretimine geçilecek. Bölgede “Masere” olarak adlandırılan zeytinyağı üretim noktalarında hararetli bir çalışma göze çarpıyor.  Ancak ambargo ve saldırılar nedeniyle bu çalışma istendiği gibi olmuyor.

Masere sahipleri, ambargo nedeniyle gerekli araç ve gereçlere erişemediklerinden yakınırken, zeytinyağı tenekeleri ve işçi ücretlerinin de arttığına dikkat çekiyor.

AMBARGO NEDENİYLE ÜRETİM ARAÇLARINA ERİŞİLEMİYOR

Efrin’e bağlı Raco ilçesinde 60 yıldır zeytinyağı üretiminde çalışan Reşid Hesen, bu yıl çok çalışma önünde çok sıkıntıların bulunduğunu söylüyor. Ambargo ve savaş nedeniyle tüm ihtiyaçlarının pahalı hale geldiğini ifade eden Hesen, “Boş tenekenin fiyatı 180 lira iken, bu yıl 500 liraya fırladı. Yine işçilerin el emeği ücreti 500 liradan 1000 liraya çıktı. Bununla birlikte 100 kiloluk torba tükenmiş, bu nedenle 50 kiloluk torba kullanmak zorundayız” diyor.

Efrin bölgesinde onlarca “masere” bulunuyor. Sadece Raco’da 20 masere var, ancak bunlardan sadece 12’i üretime hazır hale getirilmiş. Diğerleri ihtiyaçları olan gereçlere, ambargo nedeniyle erişemiyorlar.

Ekonomik zorluklar nedeniyle Efrin sakinleri, kendi yarattıkları imkanları ile hazırlıklarını sürdürüyor. Kadınlar, önceki yıllarda zeytin ağaçlarının altına kurdukları çadırların yerine, eski bez parçalarını dikerek bu ihtiyaçlarını karşılamaya çalışıyorlar. Kadınlar, teneke eksikliğini ise geçen yılın tenekelerini temizleyerek doldurma gayreti içerisindeler.

ROJAVA'NIN ZENGİN TOPRAKLARI

Kürtlerin Suriye'deki nüfusu 3,5 milyon olarak tahmin ediliyor. Bu da Suriye nüfusunun yüzde 15'inden fazlasına tekabül ediyor. Bunların yarım milyon kadarı başkent Şam'da yaşarken,  çatışmaların başında 600 bin kadarı da Halep'teki Eşrefiye ve Şeyh Maksut mahallelerinde ikamet ediyordu. Saldırılar nedeniyle Halep’teki nüfusun bir kısmı Batı Kürdistan’a göç etmek zorunda kaldı.

Ne çok soğuk ne de çok sıcak bir iklime sahip olan Batı Kürdistan zengin bir tarım bölgesi. Efrin zeytini tüm Suriye'yi besleyecek verime sahip. Batı Kürdistan ayrıca buğday, mısır, arpa, nohut, sebze, baharat ve odun kömürü bakımından zengin bir bölge olarak önem kazanıyor.

Su, petrol ve gaz gibi kaynakları ile bilinen Batı Kürdistan'dan tarihi nehirler olan Dicle ve Fırat geçiyor. Petrol ve gaz yatakları Cizre bölgesinde yoğunlaşıyor. Ancak Kürtler bugüne kadar, kendi bölgelerindeki bu yer altı ve yer üstü zenginliklerde yararlandırılmadılar. Tüm zenginlikler Şam yönetimi tarafından alınarak, Suriye kentlerinde işletildi.  Bölgede fabrika, rafineri ve üniversite yok. 1962 yılında uygulamaya konulan Arap Kemeri politikası çerçevesinde Kürtler kitlesel göçe zorlandı.