Şirvan Oktay GÖRER
TİGRİS HABER - İnsan Hakları Derneği (İHD) Merkezi Hapishaneler Komisyonu, 19 Aralık “Cezaevlerinde İnsan Hakları İçin Mücadele ve Dayanışma Günü” dolayısıyla Diyarbakır’da basın açıklaması yaptı. İHD Diyarbakır Şubesi’nde gerçekleştirilen açıklamayı, İHD Hapishaneler Komisyonu Üyesi Av. Esra Saçaklı okudu.
Açıklamada, 19 Aralık 2000’de cezaevlerinde gerçekleştirilen ve “19 Aralık Katliamı” olarak anılan operasyonun üzerinden 25 yıl geçmesine rağmen adaletin sağlanmadığına dikkat çekildi. İHD’nin 2002 yılında aldığı kararla 19 Aralık’ın “Cezaevlerinde İnsan Hakları İçin Mücadele ve Dayanışma Günü” ilan edildiği hatırlatıldı.
30 MAHPUS YAŞAMINI YİTİRDİ
F Tipi hapishanelere geçişi ve ağır tecrit koşullarını protesto eden mahpuslara yönelik 20 cezaevinde eş zamanlı operasyon düzenlendiği belirtilen açıklamada, üç gün süren operasyonlarda 30 mahpus ile 2 kamu görevlisinin hayatını kaybettiği, yaklaşık 300 mahpusun yaralandığı aktarıldı. Operasyonları protesto eden 2 bin 145 kişinin gözaltına alındığı, 58 kişinin tutuklandığı ifade edildi.
CEZASIZLIK POLİTİKASI SÜRÜYOR
Operasyonlarda kimyasal gaz kullanıldığına ilişkin iddialara rağmen failler hakkında etkin ve bağımsız bir yargılama yürütülmediği vurgulandı. 19 Aralık Katliamı’na ilişkin davalardan birinin 17 Kasım 2025’te Bakırköy 13. Ağır Ceza Mahkemesi’nde zamanaşımı gerekçesiyle düşürüldüğü hatırlatılarak, bu kararın cezasızlık politikasının bir devamı olduğu belirtildi.
TECRİT DAHA DA DERİNLEŞTİ
Açıklamada, 19 Aralık’tan bugüne cezaevlerinde tecrit uygulamalarının ağırlaştığı, F Tipi hapishanelerin yanı sıra Yüksek Güvenlikli, S Tipi ve Y Tipi hapishanelerle izolasyonun derinleştirildiği kaydedildi. Yüksek güvenlikli hapishanelerde mahpusların günde 1–1,5 saat havalandırmaya çıkarıldığı, 23 saati ise tek başına hücrede geçirdiği aktarıldı.
HASTA MAHPUSLAR
Cezaevlerinde hasta mahpusların durumunun en ağır sorunlardan biri olduğuna dikkat çekilen açıklamada, İHD’nin Nisan 2025 raporuna göre hapishanelerde en az 1412 hasta mahpus bulunduğu, bunlardan 335’inin ağır hasta olduğu belirtildi. Adli Tıp Kurumu’nun verdiği “cezaevinde kalabilir” raporları nedeniyle yaşam hakkının ihlal edildiği vurgulandı.
TALEPLER
İHD, 19 Aralık’ın yıldönümünde şu talepleri sıraladı:
•Katliamdan sorumlu faillerin yargılanması,
•F Tipi, Yüksek Güvenlikli, S Tipi ve Y Tipi hapishanelerin kapatılması,
•İdare ve Gözlem Kurullarının kaldırılması,
•İşkence ve kötü muameleye son verilmesi,
•Mahpusların sağlık ve sosyal haklara erişiminin sağlanması,
•Ağır hasta, engelli ve ileri yaştaki mahpusların tahliye edilmesi.
Açıklama, “19 Aralık Katliamı’nı unutmayacağız, unutturmayacağız; hapishanelerdeki tüm hak ihlallerine karşı mücadelemizi sürdüreceğiz” ifadeleriyle sona erdi.