Üretim artmazsa dışa bağımlılık artar!
Kırmızı ette dışa bağımlılığa dikkat çeken Atlı, et ithalatının çözüm olmadığını belirterek, “Üretim olmazsa olmazdır. Bu şekilde devam ederse ileriki yıllarda et piyasasını daha sıkıntılı günler bekliyor. Hem küçükbaş hem de büyükbaş hayvanda ithal eden bir ülke haline geleceğiz. Süreç bizi o tarafa doğru götürüyor.”uyarısında bulundu.
Kırmızı Et Sanayicileri ve Üreticileri Birliği Derneği (ETBİR) Başkanı Ahmet Yücesan, yerli üreticilerin artan girdi maliyetlerinden dolayı kırmızı et fiyatlarının bayramdan bir buçuk ay sonra zamlanacağını belirtmişti.
Yücesan, "2018’de kırmızı et üreticisinin maliyeti yüzde 30-35 arttı. Ancak perakende fiyatlar yalnızca yüzde 10 artabildi. Yüzde 20'lik bir kaybımız varken sütteki zam yüzde 30'u, beyaz etteki zam yüzde 37'yi buldu. Bu yüzden Kurban Bayramı'ndan 1 ya da 1.5 ay sonra kırmızı ete yüzde 20'lik bir zam gelebilir. Piyasa bu oranı kaldırmazsa da fiyatlar en az yüzde 5-10 artacaktır" ifadelerini kullanmıştı.
Tigris Haber olarak, kırmızı et piyasasındaki zam ihtimalini, Diyarbakır Kasaplar Odası Başkanı Hacı Atlı’ya sorduk.
Kurban Bayramından sonra kırmızı et fiyatlarındaki olası dalgalanmaları değerlendiren Atlı, yerli üreticinin desteklenmesine vurgu yaparak, yerli besicilerin desteklenmediği noktada kırmızı ette dışa bağımlılığın artacağı uyarısında bulundu.
Kurbanda 20 milyon hayvan kesildi
Kurban Bayramı sonrası et fiyatlarını değerlendiren Atlı şöyle konuştu: “Kurban Bayramından önce genelde kırmızı ette piyasa biraz yükselir. Bunun sebebi de kurban kesimleridir. Türkiye’de aşağı yukarı 20 milyon hayvan (Büyükbaş/ Küçükbaş) kesimi yapıldığı için bayram öncesi kırmızı et piyasasında fiyatlar kilo başına 2- 3 TL yükseliyor. Bütün üreticiler yetiştirdikleri hayvanları kurbanlığa seçtiği için ister istemez fiyatlarda söz konusu bu artış yaşanıyor. Kurban Bayramı sonrası ise 15 gün kadar piyasada bir durgunluk yaşanıyor. Çünkü vatandaşların elinde kurban etleri var ve bundan dolayı et satışlarında bir durgunluk meydana geliyor. Zaten bu 15 gündeki kesimler de lokantalar, restoranlar, oteller için yapılıyor.”
“Üretime destek verilmeden et piyasasında istikrar mümkün değil”
Yerli üreticinin desteklenmesine dikkat çeken Atlı, sözlerini şöyle sürdürdü: “Kurban Bayramı’ndan sonra et piyasası nasıl olur belli olmaz ama şunu vurgulamak isterim. Üretime destek verilmeden et piyasasında istikrar mümkün değil. Hem küçükbaş hem de büyükbaş hayvan üretiminde eskisine göre ciddi azalma var. Yerli üretim yetersiz. Devlet geçmişte olduğu gibi ithal etle kırmızı et piyasasına bir denge getirmeye çalışıyor ama bunun sağlıklı bir çözüm olmadığı ortada. Piyasa ilk etapta biraz dengelenmiş gözükse de bunun etkisi uzun sürmüyor. Geçici müdahalelerle bu sorun aşılamaz. Yerli üreticinin girdi maliyetlerini düşürmeden, yerli üreticiye destek vermeden kırmızı ette piyasada denge sağlanamaz. Yerli üretici neden yeterli üretim yapamıyor, çünkü yem çok pahalı. Pahalı yemle ucuz et üretilemez. Et ithal etmekle de yerli üreticinin daha fazla üretim yapması sağlanamaz. Şuan Diyarbakır köylerinde dolaşıyoruz ama doğru dürüst hayvan bulamıyoruz. Köylü kırmızı et üretimine sıcak bakmıyor. Yem pahalı, maliyet yüksek; yerli üretici zorda.”
“Et Süt Kurumu yerli üreticiden bir süredir hayvan almıyor”
Diyarbakırlı besicilerin birkaç aydır Et Süt Kurumu’na hayvan veremediğini doğrulayan Atlı şunları söyledi: “Et Süt Kurumu’nun stokları ithal hayvan eti ile dolu olduğu için yerli üreticiden bir süredir hayvan almıyor. Et Süt Kurumu’nun alımlarında fiyatların düşük olması da bir etkendir. Yerli üretici düşük fiyatta hayvanlarını vermek istemiyor. Et Süt Kurumu fiyatlarını 2- 3 TL yükseltirse yerli üreticiler de hayvanlarını satarlar.”
Piyasalarda bayram öncesi fiyatlar devam ediyor
Kurban Bayramı sonrası et fiyatlarının yaklaşık yüzde 20 zamlanacağı söylentilerine ilişkin konuşan Atlı, “Bizim bayram sonrası kırmızı et fiyatlarında bir artış yaşanacağına dair bir beklentimiz yok. Şuan piyasa bayram öncesinde oluşan piyasadır ve bu bir süre daha böyle devam edecektir diye bekliyoruz. Tabii bundan bir ay sonra et piyasası ne olur, ne tür sıkıntılar yaşanır onu da bilemiyoruz.” ifadelerini kullandı.
Kırmızı et piyasası S.O.S. veriyor
Kırmızı ette dışa bağımlılığa dikkat çeken Atlı, yerli üreticinin desteklenmesinin adlını çizdi. Atlı, son olarak şöyle konuştu: “Üretim olmazsa olmazdır. Bu şekilde devam ederse ileriki yıllarda et piyasasını daha sıkıntılı günler bekliyor. Hem küçükbaş hem de büyükbaş hayvanda ithal eden bir ülke haline geleceğiz. Süreç bizi o tarafa doğru götürüyor.”
Ali Abbas Yılmaz / özel