TİGRİS HABER - DEM Parti Grup Başkanvekili Gülistan Kılıç Koçyiğit, üçüncü toplantısı devam eden "Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu'nda" konuştu. Komisyonun Gülistan Kılıç Koçyiğit, Kürt sorununda 50 yıllık çatışma sürecine işaret ederek, komisyonda buna çare aradıklarını belirterek, "Tarihsel bir sorun ile karşı karşıyayız. Her saniye her dakika birbirimize hatırlatmamız gerekiyor" dedi.
Gülistan Kılıç Koçyiğit, Türkiye’nin yüz yıllık en önemli sorunlarından biri olan Kürt sorununun demokratik yollarla çözülebileceğini belirterek, "Demokratik olmama sorunu, Kürt sorununun kök nedenlerinden biridir. Biz, bu sorunun Meclis iradesiyle, siyasetin ve halkın iradesiyle çözüleceğine inanıyoruz. Bu nedenle hem içeride hem de dışarıda, Kürt sorununun demokratik ve barışçıl yollarla çözülmesi için mücadele ediyor, söz kuruyor ve bunun ilerlemesi için çalışıyoruz" diye konuştu.
"IRA ve ETHA örnekleri incelensin"
Meclis Adalet Komisyonu Başkanı ve aynı zamanda AKP Milletvekili Cüneyt Yüksel de çatışma-çözüm örneklerine değinerek, "ETA ve İRA örnekleri incelenmeli. Mevzuat taraması ve uyumlaştırma yapılmalı. Adil yargılanma ve hukuk güvenliği konuları değerlendirilmelidir. Katılımcılara hem yazılı hem sözlü bilgi verme imkanı tanınması faydalı olacaktır" dedi.
"Hepimiz altında kalırız"
Toplumsal baskılar, ideolojik ve politik motivasyonlar ile parti çıkarları doğrultusunda hareket edilmesi durumunda, bunun tarih ve toplum karşısında suç sayılacağını belirten Gülistan Kılıç Koçyiğit, böyle bir durumda herkesin sürecin altında kalacağı uyarısını yaptı. Gülistan Kılıç Koçyiğit, "Hepimiz bu sürecin vebalini almış oluruz. Buna hakkımız var mı? Sorusunu hepimizin hem önce kendimize hem de birbirimize sormamız gerektiğini düşünüyorum" diye konuştu.
Gülistan Kılıç Koçyiğit, "Barış'a inanıyoruz. Sorunun demokratik çözümüne inanıyoruz. Bu Meclis'e inanıyoruz. Bu Meclis'in ferasetine, Türkiye halklarının ferasetine, Türkiye halklarının barışa olan inancına, çözümü olan desteğine inanıyoruz. Derdimiz çok fazla. Dertler çok. Dertleri saysan günler alır. Ne zaman yeter ne de sözler yeter. Acıları saysak yetmez. Ama bugün derdimiz acıları kan unutmak değil, tespitler yapmak değil. Artık çözüm zamanı. Bugün gerçek anlamda Türkiye'nin iç barışını ve Türkiye'nin iç barışı ile beraber bölge barışını kurmaya ihtiyacımız var" diye belirtti.
Gülistan Kılıç Koçyiğit devamla şunları söyledi: "Sivil toplum kuruluşlarının dinlenmesi gündemi vardı. Buna dair bir yöntem lazım; acıları, yaşananları hissetmek açısından. Bu anlamıyla bunları dinleyelim. Biz yerlerdeki toplantılar alabiliriz. Böylece de süreci topluma mal ederiz. Ne yapmaya çalışıyoruz? Bu komisyon ne yapıyor? Meclis ne için mücadele ediyor? Elini hangi taşın altına koyduğunu hep beraber anlatabiliriz. Biz şimdi sonuçta sürecin ihtiyaçları var. Yani gözümüzü şu gerçeğe kapatamayız arkadaşlar; tarihsel bir andayız, tarihsel bir eşiğe geldik. Bir çağrı var; 27 Şubat çağrısı var, Barış ve Demokratik Toplum Çağrısı var. Örgüt, örgütsel varlığına son vermiş, silah bırakma kararı almış. Bir yol açılmış, görmezden gelinebilir mi? Bu yol, 'Ey Meclis, sen de sorumluluk al, sen de üzerine düşeni yap, sen de bunun gereğini yap' diyor.
Ortak akıl vurgusu
Söz alan AKP Grup Başkanvekili Abdülhamit Gül ise şöyle konuştu: "TBMM'nin bu meseleyi konuşması çok kıymetli. Adaletten, sivil toplum kuruluşlarından, dinlenmesinde faydalı gördüğümüz tüm kişilerle ilgili önerileri başkanlığa sunacağız. Önemli olan, usul anlamında ortak akıl ve istişare. Kazananın bütün Türkiye olacağına inanıyoruz. Diyalog ve uzlaşıyla bu süreci yöneteceğiz. Cumhurbaşkanımızın kararlı duruşu ve Devlet Bahçeli’nin çağrısıyla başlayan sürecin en önemli ayaklarından biri komisyondur. Burada, ortaklaşarak bir yol haritası oluşturmak amacıyla bulunuyoruz. Elbette milletimizin beklentisi yeni bir anayasa; ama bu komisyon onun için değil."
ETA örneği
ETA (Euskadi Ta Askatasuna), Bask dilinde “Bask Ülkesi ve Özgürlük” anlamına gelen, 1959 yılında İspanya’da kurulan bir örgüttür. Örgüt, Bask bölgesinin (İspanya’nın kuzeyinde ve Fransa’nın güneybatısında yer alan coğrafi alan) bağımsızlığını hedeflemiştir. İlk dönemlerinde kültürel ve siyasi faaliyetler yürütmüş, ancak 1960’lı yıllardan itibaren silahlı eylemlerle adını duyurmuştur.
ETA, özellikle Francisco Franco diktatörlüğü döneminde (1939–1975) Bask kimliğinin bastırılması ve Bask dilinin yasaklanması gibi uygulamalara tepki olarak güç kazanmıştır. Zamanla örgüt, İspanya hükümeti ve güvenlik güçlerine yönelik saldırılar, bombalı eylemler ve suikastlar düzenlemiş, bu eylemler sonucunda yüzlerce kişi hayatını kaybetmiştir.
İspanya ve Avrupa Birliği tarafından terör örgütü olarak tanımlanan ETA, 2011 yılında kalıcı olarak silahlı mücadeleye son verdiğini ilan etmiş, 2018 yılında ise kendini resmen feshettiğini duyurmuştur. ETA’nın feshi, uzun yıllar süren İspanyol hükümeti–ETA görüşmeleri, toplumsal baskı ve uluslararası arabuluculuk faaliyetlerinin bir sonucu olarak gerçekleşmiştir.
IRA örneği
IRA (Irish Republican Army – İrlanda Cumhuriyet Ordusu), İrlanda’da 20. yüzyılın başlarından itibaren faaliyet göstermiş ve İrlanda’nın Birleşik Krallık’tan ayrılarak bağımsızlığını kazanması, ayrıca Kuzey İrlanda’nın Birleşik İrlanda’ya katılması hedeflerini savunan örgütler için kullanılan genel bir isimdir.
Kökenleri, 1919–1921 yılları arasındaki İrlanda Bağımsızlık Savaşı’na dayanan IRA, zaman içinde farklı fraksiyonlara ayrılmıştır. 1969’da bölünerek “Geçici IRA” (Provisional IRA) ve “Resmî IRA” (Official IRA) gibi kollar ortaya çıkmıştır. Özellikle Geçici IRA, 1960’ların sonundan 1990’ların sonuna kadar süren ve “Sorunlar” (The Troubles) olarak bilinen dönemde, Kuzey İrlanda’da İngiliz güvenlik güçleri ile çatışmalara girmiş ve silahlı eylemler gerçekleştirmiştir.
IRA, destekçileri tarafından “özgürlük mücadelesi veren” bir güç olarak tanımlanırken, Birleşik Krallık ve birçok Batı ülkesi tarafından terör örgütü olarak kabul edilmiştir. Örgüt; bombalı saldırılar, suikastlar ve silahlı çatışmalar gibi yöntemler kullanmıştır.
1998’de imzalanan Hayırlı Cuma Anlaşması (Good Friday Agreement) ile çatışmalar büyük ölçüde sona ermiş, IRA 2005 yılında silahlı mücadeleyi tamamen bıraktığını açıklamış ve silahlarını teslim etmiştir. Bununla birlikte, örgütün mirası ve siyasi etkisi, Kuzey İrlanda’daki barış süreci ve Sinn Féin gibi siyasi partiler aracılığıyla halen tartışılmaktadır.