Neden öfkeliyiz ya da neden öfkeliler dedik mi hiç?

Psikolog Ayşegül Kaya

Öfke nedir?

Öfke, çok önemli ve güçlü özelliklere sahip en temel duygularımızdan biridir. Doğal ve geçici bir duygudur, her insan deneyimler. Bu duygu durumu bizim olaylar karşında verdiğimiz anlamla doğrudan ilişkilidir. Öfke kontrolsüzlüğü ise bir huy ya da kişiye özgü bir davranış değildir bu nedenle öfkede kalıtımın yani anne ve babanın genetiğinin hiçbir etkisi yoktur. Kişinin kendi öz mayasında varoluşu ile ilgilidir ve yaşantısında kılık değiştirerek beliren duygu durumlarıdır. Mesela sürekli şikâyet eden insan, hüzünlü insan, umutsuzluk birer öfke duygusudur.
Biz öfkeli bir toplum muyuz?

Toplum olarak öfkeli bir toplum öfkeli bir aile ve öfkeli bir bireyiz. Sokakta yürürken bile sürekli kızgın, yorgun, bıkkın insanlarız. Bütün bunların temelinde korku kültürü yatar. Toplumda, ailede söz sahibi olmanın yolu korkutmaktan geçiyorsa, o halde‘ güçlüyüm ve öfkemle korkuturum’. Bu korku kültürü ve öfke anlaşılmadıkça birey olarak istemediğimiz davranışlara yönelir ve şiddete başvururuz.
Ben neden öfkelenirim?

Günlük yaşantında karşılaştığın bir olaya sen otomatik öfkelenirken başkası tepkisiz olur bazıları da şefkat gösteriri hepsi de doğal olarak oluşur. Oysa Öfke patlamaları yaşayan birçok kişi sıklıkla öfkesini dış olaylara bağlar. Bu cümleyi okuduktan sonra belki de ‘sahiden bizi öfkelendiren dış olaylar değil mi ?’ diye kendi kendinize sormuş olabilirsiniz.  Eğer gerçekten de duygularımızı belirleyen dış olaylar olsaydı herkes aynı durumda aynı duyguyu yaşayıp aynı tepkiyi vermez miydi? Asıl olan şu; kişinin kendi içyapısında psikolojik olarak gerçekleşen olaylar ve durumlar öfkenin kaynağıdır. Peki, bunlar nelerdir de öfkeleniyoruz bu kadar?
Ait olma birey olma ihtiyacı en temel ihtiyaçlarımızdan birisi
Önemsenme, kabul edilme, yargılanmama ihtiyacı
Sevilme, layık olma benliği
Ben yapabilirim bana güvenebilirsin yetisi 
Yine bazı ruhsal hastalıklar da öfkenin sebebi olabilir.
Bastırılmış öfkenin zararları nelerdir?

Uygun şekilde ifade edilmeyen öfke, baş ağrısı, hipertansiyon, sindirim sistemi rahatsızlıkları, sıklaşan ağrılar, deri döküntüleri gibi bedensel semptomlara neden olabilir (dönüşebilir). Bu bedensel hastalıklar ile beraber, kaygı bozuklukları, depresyon, eleştirici tavırlar, pasif saldırgan davranışlar gibi pek çok farklı ruhsal belirtilerin oluşmasına yol açabilir. 
Öfkemi nasıl kontrol altına alabilirim?

Neden öfkeliyiz i anladığımız zaman öfkeyi yönetebilme ile ilgili birçok şeyi de anlamaya başlarız. Çok basit bir kavram gibi geliyor bize değil mi? Ama hayattaki en önemli gelişim aşamalarından birisi de insanın duygularının farkında olmasıdır. Bu duygularının aslında en temelde nereden kaynaklandığını anlamasıdır. Öfkeyi tanımaya çalışmak, davranışlarımızı anlamak öfkenin kontrolü için temel başlangıç noktasıdır Öfkenizin kaynağını bulun. Kendinizi ifade etmeden önce mutlaka “Neden öfkeliyim?” ve “Kime öfkeliyim?” sorularını kendinize yanıtlayın. Öfkenizi yansıttığınız kişi gerçekten kızdığınız kişi olmayabilir.
Duyduğun öfkenin farkına varıp, bulunduğun ortamında farkına vararak değerlerinde, öz düşünce yapında onu bilinçli olarak yönetebilir ve öfkeni kontrol altına alabilirsin. 
Çünkü öfkeyi yaratanda sensin kontrol eden de sensin.


 

İlk yorum yazan siz olun
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.