TİGRİS HABER- CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu’nun başlattığı helalleşme açılımında Dersim ve Şeyh Said es geçildi. DİTAM Başkanı Mehmet Vural, helalleşme kapsamında CHP liderine Dersim ve Şeyh Said’i hatırlattı. Ancak Kılıçdaroğlu ısrarla ikisine de değinmedi, “Acılarımız oldu, bakanlar, başbakanlar, gencecik fidan gibi evlatlarımız idam edildi” demekle yetindi.
CHP Lideri Kemal Kılıçdaroğlu, Diyarbakır gezisinin son gününde Dicle Toplumsal Araştırmalar Merkezi’nin (DİTAM) düzenlediği toplantıya katıldı. DİTAM Başkanı Mehmet Vural, bölgede yaşanan sorunları ve talepleri özetledi. Vural konuşmasında, helalleşme kapsamında “Dersim isyanı, 1925’te idam edilen Şeyh Said ve 46 arkadaşını ” hatırlattı. Ancak, Kılıçdaroğlu, Şeyh Said’in idamı ve Dersim’de yaşananlara değinmedi, bunun yerine isim vermeden Adnan Menderes, Deniz Gezmiş ve arkadaşlarının idamına atıfta bulundu.
Kılıçdaroğlu, “Bizim ikinci yüzyıla çağrı beyannamemiz var. Bir yüzyılı devirdik. Şimdi ikinci yüzyıla geçeceğiz. Bir yüzyılın hesabını yapmamız lazım. Acılarımız oldu, bakanlar, başbakanlar, gencecik fidan gibi evlatlarımız idam edildi. Acısıyla bir yüzyılı bitirdik” dedi.
16 bin kişi tarımı bıraktı
Diyarbakır’da 2022 iye 2021 yılları arasında tarımla uğraşan kişi sayısının 50 binden 19 bine düştüğüne dikkat çeken Kılıçdaroğlu, “Son 19 yılda 16 bin 918 çiftçi tarımı bırakıyor. Sadece Diyarbakır’da bu ciddi bir sorun. Ekilen topraklarda 2004 yılından 2021 arasında 2 milyon 448 bin dekar alan ekilmiyor artık Diyarbakır’da” dedi. Diyarbakır’daki sermaye göçüne işaret eden Kılıçdaroğlu, şöyle devam etti: “Sanayi konusunda da ciddi sorunlar var. Büyük sermaye ve beyin göçünden söz ediliyor. Son yıllarda 120’ye yakın önemli şirket batıya göç etti. Kredi bulamadıklarını söylüyor firmalar. Demek ki bunun üzerinde de durmamız lazım.”
‘Kayyumlara karşıyız’
CHP’nin “seçimle gelen seçimle gider” ilkesini benimsediğini ifade eden Kılıçdaroğlu, şunları söyledi: “Seçimleri niye yapıyoruz, millet iradesi tecelli etsin diye. Sandığı koyarsınız milletin iradesi orada tecelli eder. Belediye Başkanı getiriyorsunuz, seçiyorsunuz, belediye başkanını görevden alıyorsunuz, yerine bir de kayyum atıyorsunuz. Sonra demokrasiden söz ediyorsunuz. Buna karşıyız. Kayyum ilkesine karşıyız. Seçimle gelen seçimle gider.” Seçim barajının yüzde 10’dan 3’e çekilmesi gerektiğini belirten Kılıçdaroğlu, iktidarları döneminde AİHM kararlarının uygulanacağız, uygulamayan kişiler hakkında da gerekenin yapılacağını söyledi.
‘Roboskili ailelerden özür dilenmelidir’
“Helalleşme gücü elinde tutanın, yaptığı haksızlıkları kabullenip, yüzleşmesi demektir” diyen Kemal Kılıçdaroğlu, şöyle devam etti: “Roboski’de gençler öldürülürken, onları geri getiremeyeceğiz. Ama burada bir hata var. O zaman bu hata ile yüzleşmemiz lazım. En azından ailelerinden özür dilememiz lazım. Toplumun kucaklaşmaya ihtiyacı var. Eğer Türkiye’ye barışı getireceksek, kucaklaşmaya ihtiyacımız var. Diyarbakır hapishanelerinde işkence gören 5 kişi ile de görüştüm. Anlatırken, gözyaşlarımı tutamadım. Yaptığınız hatayı görüyorsunuz, o zaman biz burada bir hata yaptık deyip yüzleşeceksiniz. Bunu yapmazsanız toplumsal barışı sağlayamazsınız. Diyarbakır Cezaevi’ni yapacaksanız, İnsan Hakları Müzesi yapın.”
5 temel ilke
Kılıçdaroğlu, İkinci Yüzyıla Çağrı Beyannamesi’nde Kürt sorunun çözümü ile ilgili 5 ilke belirlediklerini ifade ederek, bu başlıkları söyle sıraladı: “Birincisi, sorun Meclis’te çözülür. Bunu en başından beri söyledik. Kanun çıkaracaksanız, Meclis’ten çıkaracaksınız. Recep Tayyip Erdoğan’a bu konuda mektup gönderdim. Meclis’te bir “Uzlaşma Komisyonu” kurun, her partiden eşit sayıda milletvekili bu komisyonda görev alsın. Ayrıca bir “Akil Adamlar Heyeti” kurun, dedim. İkincisi sorunu çözmek isteyen kişinin samimi ve dürüst olması lazım. Üçüncüsü gizli, kişisel bir ajandası olmayacak. Dördüncüsü millete açıklayamayacağı angajmanlara girmeyecek. Beşincisi, süreç devam ederken, hem parlamentonun hem de milletin bilgilendirilmesi gerekiyor.”
‘Kürdistan’ bölgesel ayrımcılık
Kemal Kılıçdaroğlu, “Kürdistan lafı dolayısıyla da söyleyeyim. Bir bölgesel ayrımcılık olarak tanımladığımız için bunu kabul etmediğimizi söyledim” diyerek, Irak Kürdistan Bölgesi’ndeki yönetime itiraz etmediklerini, oraya heyet gönderdiklerini hatırlattı. Haber: Gönül Morkoç