Ulu camideki şadırvana Osmanlı muslukları yerine plastik çeşme taktılar

Ramazan Yavuz

TİGRİS HABER - Diyarbakır son yıllarda inanç ve kültür turizminin gözbebeği haline geldi. Türkiye’nin yanı sıra Dünya’nın birçok ülkesinden her yıl binlerce yerli ve yabancı turist açık hava müzesi konumundaki tarihi Sur ilçesini görmeye geliyor. Turistlerin ilk uğrak yeri ise, tarihi ve mimari muhteşemliğiyle Sur ilçesinin merkezinde bulunan Ulucami.

Ulucami kentin dinler, diller ve kültürler alanındaki çeşitliliğinin de bir yansıması durumunda. 639 yılında Hz. Ömer döneminde kentin fetih edilmesinden sonra kent merkezindeki en büyük dini mekan olan Mar Toma kilisesi şimdiki Ulu camiye dönüştürülmüş. Erken İslam döneminin ünlü Şam Emeviye caminin bir benzeri olarak görülen tarihi Ulucami, İslam aleminin 5. Harem-i Şerifi olarak ta kabul ediliyor. Caminin avlusunda 800 yıldan fazla geçmişi olan ve Sibernetiğin babası olarak kabul edilen ünlü bilgin El-Cezeri’nin yaptığı güneş saati en dikkat çeken eserlerden biri. Tarihçilerin araştırmasındaYahudiler ve Hıristiyanların yanı sıra tarihi yapının bir dönem Pagan tapınağı olarak ta kullanıldığı dile getiriliyor.

BOL ÇEŞİTLİ ÇEŞMELER

Ulucami 2010 yılında kapsamlı bir restorasyona tabii tutuldu ve 2017 yılında tam kapasiteyle tekrardan ibadete açıldı. Caminin avlusunda bulunan şadırvan ve yanındaki havuzun abdest alma bölümlerine de tarihi yapısına uygun olarak Osmanlı tipi çeşmeler takıldı. Günde binlerce kişinin ziyaret ettiği Ulucamin de en fazla kullanılan bölümlerden biri de bu şadırvan ve havuz. Ziyaretçiler gerek abdest alma, gerek serinleme ve gerekse susuzluğunu gidermek için bu çeşmelere akın ediyor.

Şadırvan’daki Osmanlı tipi çeşmeler yıllar geçmesine rağmen sağlamlığını halen korurken, havuz bölümündeki Osmanlı tipi çeşmeler zamanla bozularak işlevini yitirdi. Ve değiştirilmesi gerekiyordu. Böyle de yapılmış. Ama nasıl yapılmış. İşte dikkati çeken bu. Çünkü, Osmanlı tipi çeşmelerin yerine oldukça basit olan ve genelde bahçelerde kullanılmak üzere üretilmiş beyaz plastik çeşmeler takılmış. Bazısının ise sıradan çeşme olması dikkat çekiyor. Yani bu tarihi yapının önemine uymayan her tür çeşmeden takılmış.

Özellikle Cuma günleri vatandaşların yanı sıra, kenti yöneten bir çok bürokratta buraya gelerek Cuma namazı kılıyor. Kılıyor, kılmasına da hiç mi dikkatlerini çekmiyor bu tezat görüntü. Öyle gizli bir şeyde değil. Göz önünde ve hemen de dikkati çekiyor. Biri Osmanlı, biri normal çeşme diğeri ise plastik bahçe çeşmeleri hepsi yan yana dizilmiş. Ulu camini hemen her gün ziyaret eden, bu çeşmelerde abdest alıp namaz kılan vatandaşlar da bu durumu eleştiriyor. Bu görüntü caminin prestijini de olumsuz etkiliyor.

DİYANET NEDEN İLGİLENMİYOR?

Abdest alan vatandaşlardan biri, “ Ulu cami gerek tarihi ve gerekse de maneviyatıyla kentimizin çok önemli bir yapıtı. Her gün yerli ve yabancı turistlerde dâhil binlerce kişi ziyaret ediyor. Osmanlı tipi çeşmeler oldukça uyumluydu. Çeşmeler bozulunca aynısından yerine takılacağına bu plastik bahçe çeşmeleri ve sıradan çeşmeler takılmış. Ulu caminin görkemli tarihine yakışmadı bu. Bozulan Osmanlı tipi çeşmelerin yerine aynısı takılabilirdi. Parasızlıktan mı veya daha sağlam olduğu düşünülerek mi takılmış o da bilinmiyor. Her ikisi de düşünülmüş olabilir. Diyanet büyük bir bütçeye sahip aslına uygun 15-20 tane çeşme takamaz mıydı yani buraya” diyor

Vatandaşlar bu şikâyetlerinde de oldukça haklılar. Umarız en kısa sürede kentin simgesi konumundaki İslam âleminin 5. Harem-i Şerifi olan bu camiye adına ve tarihine yakışır yeni çeşmeler takılır ve bu yanlış düzeltilir. Hatırlatması bizden.