VİDEO - İnşaat Mühendisleri Odası Başkanı, hasarlı evlerle ilgili bilgilendirdi

Mahsum Kara/Mahsum Rençber

TİGRİS HABER - Diyarbakır İnşaat Mühendisleri Odası Şube Eşbaşkanı Mahsum Çiya Korkmaz, depremde evi hasar gören yurttaşların nasıl hareket etmesi gerektiğini, hasar tespit çalışmalarının kriterlerinin neler olduğunu, merak edilenleri Tigris Haber’e anlattı.

Depremden dolayı binalarda meydana gelen hasar tespit çalışmalarına ilişkin Diyarbakır İnşaat Mühendisleri Odası Şube Eşbaşkanı Mahsum Çiya Korkmaz Tigris Haber’e değerlendirmelerde bulundu. Korkmaz, kent merkezi ve ilçelerinde hasar tespit çalışmalarının bu hafta itibari ile biteceğini aktardı.

Depremden sonra yetkili ekipler tarafından yapılan tespit çalışmalarına dair bilgiler aktaran korkmaz, şunları söyledi: “Az hasarlı, orta hasarlı, ağır hasarlı ve acil yıkılması gereken yapılarda, 4 sınıf şeklinde ekipler inceleme yapıyor. Az hasarlı yapı, taşıyıcı elemanda herhangi bir sıkıntı olmayan, sıva çatlağı, duvar çatlağı olabilecek yapılara diyoruz. Orta hasar ise, güçlendirme ile onarılabilecek yapılar. Binanın yıkılmasına gerek kalmadan bir takım güçlendirmelerin yapılacağı yapılardır. Ağır hasarlı, güçlendirmenin de fayda etmediği ya da güçlendirmenin yapı maliyetine eş değer olan yapılardır. Acil yıktırılacak yapılar ise, her an binanın kendisi de çökme ihtimali olan yapılardır.”

Evleri hasar gören yurttaşlar ne yapmalı?

Evlerini boşaltan yurttaşlar için nasıl bir yol izlenileceğine dair net bir bilginin olmadığına vurgu yapan Korkmaz, “Yurttaşlar ne yapacağına dair cevap aslında bizden çok ilgili kurumlarda, AFAD ve Çevre Şehircilik temsilcilikleri de, onlarda henüz bu durumla ilgili net bir açıklama yapmadılar. Ama görünen o ki az hasarlı yapılar için, basit onarım tadilatlar için cüzi bir miktarda para yardımı yapmışlar. Orta hasarlı yapılar için de mülk sahipleri için uygun kredilerle, güçlendirme kredileri verilip, insanların kendi evlerini tadilat yapmaları sağlanacak. Bu ne kadar sağlıklı, tartışmaya açık bir konu. Güçlendirme dediğimiz konu bir malikin tek başına vereceği karar değil. Bu işin, bilimi, tekniğiyle uzun bir süreci var. Bu süreçlerden de faydalanmaları bakanlık sağlamalı. Bununla birlikte güçlendirme konusunu bakanlık kredi ile malike bırakmamalı, kendisi yapmalı. Çünkü binası büyük hasar almış insanlar, iskân almış yapılar veya iskân almamış yapıların hepsi belediyelerin kontrolünde. O nedenle, güçlendirme için verilecek krediyi doğru bulmuyoruz. Bu bütçeyi devletin kurumları karşılamalı” dedi.

“Evim hasarlı ama hasarsız diye sisteme geçmiş”

“Ekiplerin incelediği depremin ortaya çıkardığı hasarların dışında, deprem öncesi yıpranan, hor kullanmaya bağlı olan ya da yaşını doldurmuş binalarda olabilir” diyen Korkmaz, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Bunlara bağlı olan hasarları ortaya çıkarmıyor. Depremden önceki değil depremden sonra olan hasarları inceliyorlar. Bunun için bazı karışıklıklar ortaya çıkabiliyor. Örneğin binanın duvarları yıkılmış ama bu binaya az hasar vermiş, çünkü deprem orda taşıyıcı sisteme bir hasar vermemiş olabilir. Bütün bunların yanında yanlışlıkta yapılmış olabilir. Çünkü Diyarbakır’da 75 bine yakın bina stoku var. Bu bina stokunu bir gözlemle, detaylı bir inceleme olmadan yapılması zordur, yani yanlışlık yapılmış olabilir. Bunun dışındakilerin hepsi ithama bağlı şeyler. Rüşvet karşılığında hasar düşürülmüş olabilir veyahut araya farklı insanlar girdi, müteahhitler girdi. Bütün bunlar ithama bağlı. Çünkü bunların somut bir delili yok ve yahut bizim kulağımıza bire bir işin içinde olanlar tarafından gelen bir bilgi yok. Onun için bu konu ile ilgili kimseyi zan altında bırakmak doğru değil. Ama binası ile ilgili bir şikâyeti olan vatandaşlarımız bir ay içerisinde itiraz sürecinde başvuru yapabilirler, hem e-devlet üzerinden hem de çevre şehircilik il müdürlüklerine de yapabilirler. Bunun dışında bizim odamızın ihbar hattına da başvuruda bulunabilirler. Bizim bir bina ile ilgili sisteme girmeye yetkimiz yok, ama en azından bizde şikâyetleri yetkililere iletiriz.”

Acil yıktırılacak binaların çevresine özel uygulama

Acil yıktırılacak binaların çevresinde bulunan diğer yapılara yetkililerin ayrı bir uygulama yapması gerektiğini savunan Korkmaz, şöyle devam etti. “Acil yıktırılacak binalar 74 yapıdan oluşuyor, bunlarda eşya alımlarına hiçbir şekilde izin verilmiyor. Çünkü her an yıkılma tehlikesi var. Yalnız şöyle bir sorun var, acil yıktırılacak yapıların 50 metre çapındaki diğer binalara da izin verilmiyor. İlgili kurumların bu binalar için farklı bir uygulama ortaya koyması lazım. Güvenlik çemberine alınması doğru ama eşyaların tahliyesi konusunda vatandaşlara yardımcı olabilecek bir yöntem uygulanmalı.”

Diyarbakır’ın yüzde 96 incelendi

Deprem nedeniyle Diyarbakır’da oluşan hasar tespit çalışmaları devam ediyor. Diyarbakır Kent Koruma ve Dayanışma Platformu, aktardığı bilgiye göre kentteki çalışmaların %96’sı incelendi. Hasar tespiti yapılan binaların bin 837’ü orta hasarlı, bin 737’si ağır hasarlı çıktı. Binaların 42’si yıkıldı, acil yıkım kararı verilen bina sayısı ise 74 olarak belirlendi. Çevre Şehircilik İl Müdürlüğü’nün hasar tespit çalışmalarının yanı sıra, hasarlı evlerden çıkarılmalar da devam ediyor.