VİDEO - Maliyetler yüzde 200 arttı, besiciler isyanda

Gönül Morkoç

TİGRİS HABER -  Artan yem fiyatları, elektrik ve su faturaları Diyarbakır’da besicileri perişan etti. Maliyet artışlarından sonra, besicilere ikinci darbeyi de Et ve Süt Kurumu vurdu. Kurum, karkas etin alım fiyatını 42 lira olarak belirledi. Fiyatı düşük bulan besiciler, Et ve Süt Kurumu’na satışı durdurdu. Serbest piyasanın insafına kalan 59 tesis kapısına kilit vurma noktasına geldi.

Diyarbakır’da 2009 yılında 22 milyon 200 bin liralık bütçe ile kurulan Tarıma Dayalı İhtisas Besi Organize Sanayi Bölgesi’nde 59 tesis hayvan besiciliği yapıyor. Yaklaşık 10 bin hayvanın beslendiği bölgede, yatırımcıların tümü Diyarbakırlı. 80 parselden oluşan bölgede 9 tesisin inşaatı devam ederken, 12 parsellik bölge ise şuan atıl durumda. Büyük umutlarla açılan Organize Sanayi Bölgesi’nde tesis inşa eden besiciler, hükümetten herhangi bir destek alamadıkları için zor günler geçiriyor.

Yem fiyatlarına yüzde 200 zam

5 yılda yem fiyatları neredeyse yüzde 200 zamlandı. 5 yıl önce kilosu 40 lira olan fenni yemin kilosu şuan 140 lira. Yem fiyatları bu kadar yükselirken, mezbahadan yapılan satışlarda et fiyatları yerinde saydı. Üreticiler, 4-5 yıl önce yemin kilosunu 40-45 liraya alırken, etin kilosu ise 37 liraydı. 80’lı yıllardan beri Diyarbakır’da besicilik yapan Halit Tekay, durumu şu cümlelerle özetliyor: “37 liradan et kesiyordum, yem torbasını 40-45 liraya alıyorum. Şimdi 45 liraya et kesiyorum yem torbasını 140 liradan alıyorum. Bir şişe ilaç alıyordum 25 liraya, şimdi 110 liraya alıyorum.  Geçen sene arpa bir liraydı şimdi 2 lira 600’e alıyoruz. Gerisini siz hesap edin.”

‘Et Süt Kurumu bize rakip oldu’

Üreticileri en çok sıkıntıya sokan ise, Et Süt Kurumu’nun ucuz fiyat politikası. Kurum, üreticiden karkas etin kilosunu 42 liraya talep ediyor. Ancak, yem, elektrik, su ve aşı maliyetleri çok yüksek olduğu için bu fiyat besicileri kurtarmıyor. Besiciler, Et Süt Kurumu’nun fiyatı 42 liradan en az 45 liraya çıkarmasını istiyor. 3 liralık bu anlaşmazlıktan dolayı, besiciler, Et Süt Kurumu’na et satmamaya başladı. Diyarbakır’da üretim yapan bir çok kişi, büyük hayallerle kurdukları tesisin kapısına kilit vurma noktasına geldi. Diyarbakır Kasaplar ve Besiciler Odası Başkanı Hacı Atlı, “Daha önce Et Süt Kurumu’nu ayakta tutan besicilerdi. Et Süt Kurumu şimdi, besicilerden et almıyor. 42 lira fiyat veriyor. Bunun en azından 45-50 lira olması lazım. Hayvan borsasında karkas etin fiyatı 45-46 lira, Et Süt Kurumu besicilere 42 lira fiyat veriyor. Arada 3-4 lira fark var. Et Süt Kurumu, fiyatı yükseltirse, besiciler onlara et satar. 42 lira maalesef besicileri kurtarmıyor” dedi.

‘Destek şart’

Kasaplar Odası Başkanı Hacı Atlı, besicilere bir an önce destek verilmesi gerektiğine dikkat çekti. Destek verilmemesi durumunda, ülkenin et ithalatına yöneleceğini bunun da ekonomiye olumsuz etki edeceğine işaret eden Atlı, “Besiciler, bu şekilde devam ederse kapanma durumuna gelecek. Üretime destek verilmesi lazım. Eğer destek verilmezse, et fiyatları yükselir, et alma gücü düşer. Besiciler için, elektrik, su maliyetinin desteklenmesi lazım, yem fiyatlarının desteklenmesi lazım. Aşıların ücretsiz yapılması lazım” dedi. Atlı, besicilerin desteklenmesi durumunda Diyarbakır ve diğer bölge illerinin ihracat yapacak duruma geleceğinin altını çizdi.