Amed Sağlık Platformu: "Toplumsal sağlık için barış şart"

Haber: Şirvan Oktay Görer

TİGRİS HABER - Rapor, SES Amed Şubesi’nde düzenlenen toplantıda, Diyarbakır Tabip Odası Yürütme Kurulu Üyesi Dr. Muhammed Can açıklamayı okudu.

Beş başlıkta atölye çalışmaları yapıldı

9 Kasım 2025’te düzenlenen çalıştay, Ekoloji ve Sağlık, Hapishanelerde Sağlık, Kadın ve Sağlık, Sağlıkta Eşitsizlik ve Ayrımcılık, Toplumsal Travma olmak üzere beş tematik başlıkta yürütüldü.

BARO, İHD, TİHV, ÖHD, Göç-Der, TUHAD-FED, Eğitim-Sen, SES Genel Merkez ve TTB Merkez Konseyi de çalıştaya katkı sağladı.

“Barış yoksa sağlık da yoktur”

Sunulan raporda, toplumsal sağlığın sadece fiziksel iyilik hâliyle sınırlı olmadığı; siyasal, sosyal, kültürel, ekonomik ve ekolojik koşulların tümüyle ilişkili temel bir yaşam hakkı olduğu ifade edildi. Çalıştayın tüm masalarında ortaklaşan tespit şu oldu:

Sağlıkta eşitsizlik ve ayrımcılık masasında öne çıkanlar

Bu masada, sağlıkta eşitsizliklerin savaş, zorunlu göç, yoksulluk ve anadilin yasaklanması gibi yapısal nedenlerden beslendiği belirtildi.

Anadilde sağlık hizmetinin hayati olduğu, merkeziyetçiliğin yerel sağlık politikalarını felç ettiği ve savaş koşullarının sağlık hizmetlerinde ciddi kesintilere yol açtığı ifade edildi.

Ekoloji ve göç: “Ekokırım toplumsal sağlığı doğrudan etkiliyor”

Ekolojik yıkımın sağlık üzerindeki etkileri tartışılırken, zorunlu göçün toplumsal bağları zayıflattığı ve kentlerde yoksulluğu derinleştirdiği vurgulandı.

Orman yangınları, baraj projeleri ve maden faaliyetlerinin hem göçü hızlandırdığı hem de halk sağlığını tehdit ettiği kaydedildi.

Hapishanelerde sağlık: “Onur kırıcı uygulamalar sona ermeli”

Cezaevlerinde ağır hak ihlalleri yaşandığı belirtilerek; kelepçeli muayene, çıplak arama, uzun sevk süreleri, ATK kararlarının siyasallaşması ve hasta mahpus ölümleri raporda öne çıkan başlıklar arasında yer aldı.

Kadın ve sağlık: “Kadın bedeni politik baskı altında”

Atölye, kadın sağlığının patriyarka, yoksulluk ve göç koşullarıyla doğrudan ilişkili olduğunu ortaya koydu. Anadilde hizmet eksikliğinin kadınları daha da dezavantajlı hâle getirdiği belirtildi.

Toplumsal travma: “Hakikat ve yüzleşme olmadan iyileşme mümkün değil”

Faili meçhuller ve zorunlu göçün toplumsal hafızada ciddi yarıklar oluşturduğu; travmayla yüzleşme, adalet ve onarım mekanizmalarının kurulmasının zorunlu olduğu vurgulandı.