VİDEO - Diyarbakır’da örnek proje; Fosil yakıttan yenilenebilir enerjiye geçiş

Mümin AĞCAKAYA

TİGRİS HABER - Günümüzde insanlık ve bilim insanları doğaya zarar veren fosil yakıtlar yerine; doğaya zarar vermeyen, yenilenebilir enerji kaynaklarından yararlanmak peşindeler.

Birçok alanda fazlasıyla güneş ve rüzgâr alan bir ülkeyiz ama bundan ne kadar yararlanabiliyoruz? D.Ü. örnek bir projeye imza atıyor. Üniversite kendi enerji ihtiyaçlarını karşılamak için tarım dışı kalmış ve ağaçlık olmayan arazisinde güneş panelleri kuruyor. Bu konuyla ilgili olan D.Ü. Mühendislik Fakültesi Elektrik Elektronik Mühendisliği Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Bilal Gümüş Tigris Habere konuştu.

Üniversite arazisinde tarım dışı olan alanlara güneş panelleri kuruldu. Bunun üniversitenin enerji ihtiyaçlarına ne kadar katkısı olacak?

“Dicle Üniversitesi olarak biz güneş enerjisinden elektrik enerjisi üretmek üzere uzun yıllardır sürdürdüğümüz bir projeyi nihayete erdirmek üzereyiz.

Bildiğiniz üzere güneş enerjisi yenilenebilir enerji kaynaklarının en önemlilerinden biri. Güneydoğu Anadolu Bölgesi de güneşlenme süresi olarak Türkiye'nin en yüksek saat saatine sahip bölgelerinden biri. Dolayısıyla ciddi bir güneş enerjisi potansiyelimiz var. Biz üniversite kampusunda ihtiyacımız olan elektrik enerjisini güneş enerjisinden elde edebilmek için bir proje üretme fikriyle yola çıktık.

Bununla ilgili hazırlıklarımızı tamamladık. İlgili komisyonlarımızı kurduk. Gerekli şartları, izinleri aldıktan sonra ihalemizi yaptık ve şu anda kampusumuzda 13 MW panel gücüne sahip güneş enerji sistemini kurma aşamasındayız.

Güneş santralleri beş alanda kurulacak

Aslında 5 farklı lokasyonda güneş enerji sistemleri kuruyoruz. Bunların birisi tarıma elverişli olmayan, ağaçların olmadığı, atıl durumdaki eğimli alanda arazide tipi bir güneş enerji santrali kuruyoruz.

Diğeri kongre merkezimizin önünde bulunan otopark alanının üstünü kaplayacağımız bir alan.

Ve yine İktisadi İdari Bilimler Fakültesi ile spor tesislerimizin önündeki otopark alanlarının üzerinde kullanacağımız bir alan ve son olarak da öğrenci merkezinin çatısında kullanacağımız bir alan olmak üzere beş farklı lokasyonda güneş enerji sistemleri kuruyoruz. Şu anda kurulumları devam ediyor. Arazi kurulumu tamamlanmak üzere yakın zamanda devreye almayı planlıyoruz.

Üniversitenin enerji ihtiyacının % 60-70 karşılanacak

Bu yaz sonuna kadar bütün sistemlerin tamamlanmasını ve devreye girmesini hedefliyoruz. Böylelikle üniversitemizin ihtiyacı olan elektrik enerjisinin %60 ile 70 arasını Güneş enerji sistemlerinden temin etmiş olacağız. Ve bu sayede de üniversitemize ciddi bir maddi kazanç sağlanmış olacak.

Yürüttüğümüz bu projeler yap, işlet, devret projeleri. Dolayısıyla biz şu anda bunların finansı için herhangi bir ücret ödemiyoruz. Ancak üretilen enerjiyi indirimli olarak satın alacağız ve yerinde üreteceğimiz için de herhangi bir dağıtım ücreti ödemeyeceğiz. Bu da üniversitemiz için ciddi bir kazanç olacaktır.

Bunun dışında üniversitemizin bu alanda geliştirmek üzere yaptığı başka projeler de var. Enerji Bakanlığı'nın ve Çevre Şehircilik Bakanlığı'nın himayelerinde yürütülen bir proje de var. Eğer o da sonuçlanırsa kurulu gücümüzü daha da arttırıp güneşten elektrik elde miktarımızı daha da arttıracağız.

Bizim hedefimiz %100 yenilenebilir enerjiyle kendi enerjisini üretebilen bir kampüse ulaşmak. Yani tükettiğimiz elektrik enerjisinin tamamını yenilenebilir enerji kaynaklarından elde edebilen bir üniversite kampusu hedefine doğru çalışmalarımızı yürütüyoruz.

Tabii bu çalışmaları yaparken güneş enerjisi ile bir yandan elektrik üretirken aslında bir yandan da doğaya fayda sağlıyoruz. Çünkü bildiğiniz üzere enerjinin dünya genelinde üretilen enerjinin yaklaşık %70'i fosil yakıtlardan üretiliyor ve bu fosil yakıtlar atmosfere zehirli gazları salıyor ve dolayısıyla küresel iklim değişikliğinin temel sebebi olarak görülüyor.

Enerjide dönüşüm

Ve Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı çerçevesinde de bütün ülkeler artık enerjisini yenilenebilir enerjiden temin ederek fosil yakıtların kullanımını azaltmaya yönelik projeler geliştirmeye başladılar. Yani biz buna enerjide dönüşüm diyoruz. Bu dönüşüm açısından da güneş enerjisi gibi, rüzgâr enerjisi gibi yenilenebilir kaynakların kullanımı önemli bir proje olarak önümüze çıkıyor.

Tabii bu kaynakları kullanmak çok da kolay değil. Teknik olarak bazı sorunlar var. Çünkü güneş tüm gün var olan bir kaynak değil. Geceleri ondan faydalanamıyoruz. Yani biz buna kesintili diyoruz. Bu kesintili kaynak olması sebebiyle de teknik olarak bu sorunların üstesinden gelebilmek için mühendislik açısından da bazı çözümler üretmemiz lazım.

Yılda 1500 futbol sahası ormana eşdeğer

Biz üniversite olarak bir yandan hem kendi enerjimizi üretirken hem de bu problemleri çözebilmek için Üniversitede canlı bir laboratuvar elde etmiş oluyoruz. Bu açıdan da bizim için önemli. Ve yine kurulan tesis aslında ciddi oranda karbon salınımını engelliyor. Yani bugün kuracağımız arazi tipi güneş santrali yaklaşık yılda 11.000 tonun üzerinde karbon salınımını engelleyecek. Bu ne demek?

Bu 1.500 hektarlık veya 1.500 futbol sahası büyüklüğündeki bir ormanın yaptığı işe eşdeğer. Yani aslında biz bu ormanlara eşdeğer, karbon salınımını engelleyecek mekanizmaları kurarak doğaya fayda sağlıyoruz. Bütün bunlar düşünüldüğü zaman bu santrallerin hayata geçmesi artık günümüz için önemli bir amaç olarak karşımıza çıkıyor.

Böylelikle biz eğitimde de bunu kullanırken öğrencilerimizin de bu sistemleri yerinde görmesini, eğitimleri sırasında bunlardan faydalanabilmesini sağlamış olacağız. Ve yine bu proje kapsamında bizim önemli bir hususumuz daha var. O da her yıl buradan elde edilen gelirin belli bir miktarını enerji verimliliği projelerine ayıracağız.

Böylelikle enerji verimliliği konusunda da kendimizi iyileştirerek enerjiyi daha verimli kullanma noktasında yol almış olacağız. İşte bu bütün bunları bir araya getiren bir proje olduğu için biz bunu önemsiyoruz ve aynı zamanda da görünürlüğünün artmasını istiyoruz.

Yani üniversitemize gelen kişiler; çatılarda, arazide, otoparkların üstünde bu güneş panellerini gördükçe, bunlardan nasıl elektrik üretildiğine yerinde şahit olacaklar ve dolayısıyla bu da toplumu aydınlatmak konusundaki görevimizin de bir parçasını yapmamıza vesile olacak.

Yenilenebilir enerji küresel iklim değişikliğini de sınırlıyor

Bildiğiniz üzere aslında yaşadığımız küresel iklim değişikliği çağımızda birçok soruna da neden oluyor. İşte aşırı sıcaklar, aşırı yağışlar gibi ani gelen iklim değişiklikleri ülkemizde de ciddi sorunlara ve kayıplara neden olabiliyor. Birkaç gün önce çok ciddi orman yangınlarıyla binlerce hektarlık orman arazimizi kaybettik. Bunlar bizim çok kısa sürede yerine koyamayacağımız tabiat varlıklarımız.

Dolayısıyla bu varlıkları koruma açısından da aslında enerji ile bir bağı var. Enerjiyi biz yenilenebilir enerji kaynaklarından elde edebilirsek küresel iklim değişikliğini de sınırlama konusunda büyük bir yol almış oluruz. Bu nedenle bu gibi projelerin yaygınlaşması, bunun altyapısının sağlanması oldukça önemli. Biz de bu konuda ülkemize model olmak istiyoruz.”