Norşin Öncel
TİGRİS HABER - Mardin Savur’a bağlı Kıllıt köyü, Süryanilerin uzun yıllar yaşadığı, 1960’lı yıllarda yaşanan göç dalgasıyla terk edilmiş, şimdilerde ise harabeye dönmüş bir Süryani köyü.
Eski ismiyle ‘Kıllıt’ köyü, geçmişi çok eskiye uzanan bir yerleşim yeri. 1960’lı yıllarda 350 ilkokul öğrencisinin bulunduğu anlatılır
Ortaçağ mimarisini anımsatan mimari dokusunun yanında köyde üç farklı kilise bulunuyor: 370 yılında inşa edilen Kadim Süryani Ortodoks Kilisesi (Mor Yuhanon Dilimoyo), Katolik Kilisesi ve Protestan Kilisesi. Kılıt isminin anlamı ise Süryanice'de 'azalan' anlamını taşıyor.
Köyün hemen girişindeki eyvanlı çarşı Kıllıt’ın tarihi değerlerini yansıtıyor.
Süryanilerin göçünden sonra kalanlar için köyde bir cami yapılıyor ve imam atanıyor köye.
Köyde yaşayanlar, sadece 12 hane kaldıklarını ve yalnızca 2 kişinin Süryani olduğunu söylüyor. Devamında ise şunları ifade ediyorlar: “Burası canlı, kalabalık, Süryanilerin uzun yıllar yaşadığı bir köydü. Ama 1970’te köyden önce rahip göç etti Avrupa’ya. Ardından diğer köylüler İsviçre ve Almanya’ya göç etti. Şu an köyde 12 hane var. Yalnızca 2 kişi Süryani. Biz de Savur’un Araplarındanız. Burada hayvancılık ile uğraşıyoruz, geçimimizi bu şekilde sağlıyoruz. Uzun yıllar tarımla uğraşırdık. Arpa ve buğday ekerdik, fakat son yıllarda verim elde edemiyoruz.”
Kıllıt’ta üretilen üzümün işlendiği bir şarap fabrikasının varlığı da bu yerleşim biriminin önemini yansıtıyor. Kıllıt; ıssız, terk edilmiş, harabeye dönmüş, belki kimsesiz, fakat hüznü diri kalmış bir köy.