Türkiye otomotiv sektörü alarmda

TİGRİS HABER - AB ile Gümrük Birliği kapsamında yer alan Türkiye, bu köklü değişikliklere uyum sağlamak zorunda kalacak.

Avrupa, Kayıt Dışı Hurda Araçları Bitirmeye Kararlı

Avrupa Komisyonu’nun 2023’te hazırladığı ELV yasa taslağı, her yıl trafikten çekilen yaklaşık 6,6 milyon aracın en az 3,5 milyonunun çevreye zararlı şekilde elden çıkarılmasının önüne geçmeyi hedefliyor. Amaç; geri dönüşüm oranlarını artırmak, çevresel riskleri azaltmak ve kayıt dışı araç ihracatını önlemek.

Yeni Araçlara Geri Dönüştürülebilirlik Sertifikası Şartı Geliyor

Yönetmeliğin en çarpıcı noktalarından biri, tüm yeni araçlara geri dönüştürülebilirlik sertifikası zorunluluğu getirilmesi. Artık araç üreticileri, otomobilin sökülme süreçlerinden kullanılabilir parçalara kadar tüm teknik bilgileri belgelemek zorunda olacak. Ayrıca kurşun, kadmiyum, cıva gibi tehlikeli maddelere karşı ciddi kısıtlamalar uygulanacak.

Her Araca Dijital Pasaport Mecburiyeti

Yasanın 25. maddesiyle birlikte hayatımıza “Dijital Araç Pasaportu” kavramı girecek. Bu sistemle her aracın üretim malzemeleri, sahiplik geçmişi, kaza bilgileri ve hurda statüsü gibi tüm veriler merkezi bir AB veri tabanında saklanacak. İkinci el otomobil ticaretinde şeffaflık sağlanacak ve çevreye zarar veren araçlar daha erken tespit edilebilecek.

Türkiye Neden Bu Kadar Etkilenecek?

Türkiye, Avrupa’ya yaptığı otomotiv ihracatının %70’ten fazlasını AB ülkelerine gerçekleştiriyor. Bu nedenle ELV yönetmeliği, Türkiye için yalnızca çevresel değil ekonomik açıdan da büyük önem taşıyor. Yeni yasayla birlikte Türk otomotiv sektörünü bekleyen başlıca yükümlülükler şunlar:

• Geri dönüştürülebilirlik sertifikası olmayan araçlar AB’ye satılamayacak.

• Dijital araç pasaportu sistemi üretim aşamasında zorunlu hale gelecek.

• Kimyasal içeriklerde tam şeffaflık ve çevre standartlarına tam uyum beklenecek.

• Türkiye’nin hurda araç yasası ve geri dönüşüm altyapısı yeniden yapılandırılmak zorunda.

Mevcut Araç Sahiplerini Neler Bekliyor?

Söz konusu yasa sadece üreticilere değil, mevcut araç sahiplerine de dolaylı yoldan yansıyacak. İşte bazı olası etkiler:

• İkinci el araç ihracatında zorluklar: Dijital pasaport ve çevresel uygunluk şartları, satış sürecini zorlaştırabilir.

• Yedek parça maliyetleri artabilir: Sürdürülebilirlik kriterleri nedeniyle eski araçların onarımı daha pahalı hale gelebilir.

• Yeni teşvik modelleri gündeme gelebilir: Hurda araçlara yönelik devlet destekli teşvik sistemleri uygulanabilir.

• Araç muayenelerinde çevre normları öne çıkabilir: Muayene istasyonlarında çevresel denetimlerin sıkılaşması bekleniyor.

Hurdaya Ayrılacak Araç Grupları Neler?

Henüz net bir liste açıklanmasa da ELV kapsamında risk altında olduğu öngörülen araçlar şöyle:

• Euro 3 ve altı emisyon standardına sahip eski araçlar

• Geri dönüştürülebilirlik belgesi olmayan ithal ikinci el otomobiller

• Dijital pasaporta entegrasyonu yapılamayan araçlar

• Tehlikeli madde içeren araçlar (asbest, kurşun, cıva vb.)

Yasa Ne Zaman Yürürlüğe Girecek?

ELV düzenlemesi şu anda Avrupa Parlamentosu, Konseyi ve Komisyonu arasında müzakere sürecinde. Avrupa medyasına yansıyan bilgilere göre, yasanın 2026 ile 2027 yılları arasında yürürlüğe girmesi bekleniyor. Uygulama kademeli olacak; ilk aşamada üreticiler, ardından ithalatçılar ve son olarak bireysel kullanıcılar etkilenecek.

Türkiye İçin Hem Risk Hem Fırsat

Yeni düzenleme Türkiye için ciddi riskler kadar önemli fırsatlar da barındırıyor. Yasal dönüşümün ve altyapı uyumunun sağlanması durumunda Türkiye, Avrupa pazarındaki gücünü koruyabilir ve sürdürülebilir otomotiv üretiminde öne çıkabilir. Ancak adaptasyon gecikirse, hem üreticiler hem ihracatçılar hem de araç sahipleri büyük kayıplarla karşı karşıya kalabilir. (Haber Merkezi)