VİDEO- Anızdan enerji üretimi

Mümin Ağcakaya-Özel

Diyarbakır’da anız yangınlarını bitiren uygulama

TİGRİS HABER - Diyarbakır’daki çiftçiler toprağa zarar veren anız yakma uygulamasından vazgeçiyor. Çiftçilere anız yakmama çağrısı yapan Diyarbakır Tarım İl Müdürü Mustafa Atalar, ‘İlimizde sanayi bölgesinde biyogazdan elektrik enerjisi üreten tesis kuruldu. Bu tesiste çiftçilerimizden anızlarını alarak, karşılığında da elde ettikleri hayvansal gübreyi ücretsiz olarak çiftçiye veriyorlar” dedi.

Küresel iklim değişikliği nedeniyle Diyarbakır bu yıl ciddi bir kuraklık yaşadı. Yağış ortalaması yıllık 620 iken Diyarbakır bu yıl Eylül ayından bu güne kadar 317 mm yağış aldı. Rakamlar baz alındığında Diyarbakır’da yağışlar bu yıl yüzde 49 azaldı. Diyarbakır Tarım İl Müdürü Mustafa Atalar, kuraklıktan çiftinin daha az etkilenmesi için aldıkları tedbirleri Tigris Haber’e anlattı.

Kuraklık mağduru çiftçilerin imdadına DSİ kanallarının yetiştiğini belirten Atalar, “DSİ kanallarından daha erken bir zamanda sular verildi. Böylece hasarın etkilerini azaltmaya çalıştık” dedi. İklime dayalı tarımdan kontrollü tarıma geçebilmek için çaba harcadıklarını dile getiren Atalar,  “İklime dayalı tarımdan çıkıp kontrollü tarıma geçmek için sulama yapacağımız alanların arttırılması gerekir. Bununla ilgili Silvan projesi yapımı devam ediyor. Bu projemizde yaklaşık olarak 2 bin 350 dekarı alanı sulayacak olan Silvan Projesi toplam 8 barajdan oluşmaktadır. Bunun 5 tanesi tamamlandı diğerleri de belli bir aşamaya getirildi. Ayrıca 23 sulama şebekesi inşaatı da gerçekleştiriliyor. Bunlar bittiği zaman 2.350. 000 dekar alanı kapsayan arazi sulanacaktır. Dicle Kral Kızı Barajı, Batman’daki barajlarla birlikte Diyarbakır’da sulanan arazi 4.200.000 dekar civarındaki arazi sulamaya açılmış olacaktır. Bu alanda bizim toplam sulanabilir arazimizin yüzde 60’ına tekabül etmektedir.”

Basınçlı sulama sistemine yüzde 50 hibe desteği

Basınçlı sulama sistemlerine yüzde 50 hibe desteği sağladıklarını belirten Atalar, “2006 yılından bu yana bu proje başladı. Yüzde 50 hibe ile bin 855 çiftçimize bugüne kadar 270.000 dekar alan basınçlı sulama sistemleri için; yaklaşık olarak 51 milyon lira hibe sağlandı. Bu sene de yaklaşık olarak 20 bin dekar civarında ilave basınçlı sulama sistemi kuruluyor, bunun çalışmalarına başlandı. Önümüzdeki bir iki ay içerisinde tamamlamış olacak.  Bunun önemli hem enerji tasarrufu sağlamak hem de eldeki su daha dikkatli ve tasarruflu tüketilmiş olunacaktır. Bitkinin ihtiyaç duyduğu dönemlerde, ihtiyaç duyduğu kadar su verilerek, yüzde 30 daha fazla verim alınacaktır. Bu da çiftçinin enerji maliyetlerini azaltacaktır” dedi.

Kuraklıktan etkilenenlerin borçlarının ertelenmesi

Kuraklıktan etkilenen çiftçilere destek için borç ertelemesi yoluna gittiklerine dikkat çeken Atalar şunları söyledi : “Kuraklıktan etkilenen çiftçilerimize ait binlerce parsel gözden geçirildi. Tespitler yapıldı. Kuzey ilçelerimizde ürünlere göre değişmekle beraber %30 ile 50 civarında hasar varken, Güneye doğru indiğimizde kuraklıktan yüzde 80-90’lara kadar etkilenen alanların olduğunu tespit ettik. Özellikle kıraç tarlalarda yetiştirilen buğdayda yerine göre değişmekle beraber yüzde 30-90 arasında bir etkilenme söz konusu. Bunun benzeri arpada  aynı şekilde etkilendi. Nohut ise yüzde 40-80 arasında biraz daha az etkilendi. Yine mercimekte de bir etkilenme söz konusu oldu. Bunlarla ilgili tespit çalışmaları tamamlandı, raporlama çalışmaları ise yapılmaktadır. Hububatla ilgili bunları yaşadık ama mısır ve pamuk tarımı bu sene alınan verim ve gelişmeler oldukça iyi. Sulu alanlarımızda ekilen ürünler çok iyi gelişme gösterdi. Bu da bizi sevindirici kısa bir süre içerisinde hem mısır hem de pamukta hasat dönemine başlayacağız.  Ayrıca kuraklıktan etkilenen çiftçilerimizin bankalara ve tarım kooperatiflerine olan borçlarının da ertelenmesi için de çalışmalar yapıldı. Bununla ilgili 1806 çiftçini müracaatıyla ilgili işlemler yapılmak üzere bankalara gönderildi.”

Anız yakmayın!

Anız yakmanın toprağı çölleştirdiğini belirten Atalar, çiftçilere “anız yakmayın” çağrısı yaptı. Atalar şöyle devam etti:  “İlimizde anız yangınlarıyla ilgili bazı sıkıntılar yaşamaktayız. Yıllardan beri sürdürdüğümüz çalışmalarımız var. Bununla ilgili Mahalli Çevre Kurulu’nda anız yangınlarıyla ilgili çeşitli cezai kararlar alıyoruz. Dekar başına ödenmesi gereken cezaları belirliyoruz. Kamu kurum ve kuruluşlardan görevlendirmeler ve ayrıca çiftçilerimizi bilinçlendirmek için eğitim çalışmaları da yapıyoruz. 143 köyde 1586 üreticiye anız yakmaması ve anız yangınlarının önlenmesi için gerekli tedbirlerin alması gibi konularda eğitim ve bilgilendirme toplantıları da yaptık. Hatta bu konularda eğitim amaçlı 3130 broşür, 5264 çiftçiye mektup dağıttık.18.709 çiftçiye de SMS yoluyla bilgilendirme mesajları attık. Denetlemek için uydu görüntülerinden yararlandığımız gibi merkezde ve ilçelerde 21 ekip oluşturduk. İhlal edenler hakkında cezai işlemler uygulanıyor. 2021 yılında 15 adet yangın için tutanak tuttuk ve bunlarla ilgili çalışmalar da devam ediyor.”

Anızı bilerek yakıyorlar

Yapılan anket çalışmalarında çiftçinin yüzde 87’sinin anızdan kurtulmak için bilerek yaktığının ortaya çıktığını kaydeden Atalar, “Anız yakma mısır hasadından sonra gerçekleşiyor. Mısırın tarlada kalan anız ve sapları son yıllarda Diyarbakır ve Mardin’de enerji üreten bioyakıt üreten firmalar kuruldu.  Bu firmalar kendi hasat makineleri ile tarlada kalan anızın tamamını toplayarak, enerji üretmek üzere götürüyorlar. Tarlayı anızdan temizliyorlar ve çiftçi herhangi bir anız sorunu yaşamıyor. Aynı zamanda yine ilimizde sanayi bölgesinde DOSB’de biyogazdan elektrik enerjisi üreten tesis kuruldu. Bu tesiste çiftçilerimizden anızlarını almak suretiyle, karşılığında da elde ettikleri hayvansal gübreyi ücretsiz olarak çiftçiye vermektedirler. Bundan faydalanan çiftçilerimiz de buna ilgi göstermeye başladı. Dolayısıyla anız artık kıymetli oldu. Bu durum çiftçiler için de bir imkân sunuyor.”