Diyarbakır'daki 454 yıllık “Paşa Hamamı”nda restorasyon

TİGRİS HABER - Merkez Sur ilçesinde, Osmanlı döneminde Diyarbakır Valisi Behram Paşa tarafından 1564-67 yıllarında yapılan ve halk arasında "Paşa Hamamı" olarak da bilinen tarihi hamam, 2000 yılına kadar hizmet verdi.

Osmanlı dönemi mimarisinin bütün özelliklerini barındıran hamamın restorasyonuna, 2015 yılında başlandı. Kültür ve Turizm Bakanlığı yatırım programı kapsamında Diyarbakır Rölöve ve Anıtlar Müdürlüğü'nce yürütülen ikinci etap çalışmalarının gelecek yıl tamamlanması, tarihi hamamın hizmete açılması planlanıyor.

Diyarbakır Rölöve ve Anıtlar Müdürü Cemil Koç, Behrampaşa Hamamı'nın "soyunmalık", "soğukluk", "sıcaklık" ve "külhan" diye nitelendirilen ana bölümlerden oluştuğunu belirterek, tarihi yapının yaklaşık 454 yıldır hamam kültürünü sürdüren geleneksel hamam mimarisinin tüm özelliklerini bünyesinde barındırdığını söyledi.

Hamamın 2000 yılına kadar sabah erkeklere, öğleden sonra da kadınlara hizmet verdiğini dile getiren Koç, Sur olayları sonucu yapının tahribata uğradığını aktardı.

Hamamın ahşap soyunma kabinleri ve bazı bölümlerinin ateşe verilerek yakılması sonucu kubbede ciddi anlamda çatlaklar meydana geldiğini belirten Koç, hamamın kemer ve kemer ayaklarındaki bazalt taşlarda da yer yer kopmalar ve çatlaklar oluştuğunu, ana ve devamındaki kubbede de tahribat meydana geldiğini kaydetti. Koç, oluşan bu tahribatları onardıklarını, yapının çevre duvarlarında da restorasyon ve güçlendirmelerin yapıldığını bildirdi.

Geleneksel hamam kültürünün devam ettirileceği yegane mekan olacak

Bakanlık yatırım programı çerçevesinde restorasyon çalışmalarının sürdüğünü, iç mekanlardaki imalatlarla ilgili çalışmaların yoğun bir şekilde devam ettiğini ifade eden Koç, "Ön cephede çevre duvarının imalatları bitme aşamasına yakın. Yüzey ve kubbelerdeki temizlikler, derz çalışmaları ve sıva işlemleri bitme aşamasına yakın. Çalışmalar yoğun bir şekilde devam ediyor. Şu an külhan bölümünün imalatları tamamlandı. Sadece döşemelerle ilgili çalışmalar yürütülecek." dedi.

Koç, restorasyon çalışmalarını gelecek yıl tamamlamayı hedeflediklerini anlatarak, hamamın, bulunduğu konum itibarıyla çok sayıda ziyaretçi alacağını, bu nedenle kentin kültürel faaliyetleri açısından iyi bir cazibe oluşturacağını öngördüklerini aktardı.

“Hamam işlevini sürdüren tek örnek”

Çalışmaların titizlikle yürütüldüğüne işaret eden Koç, "Yakın tarihe kadar hamam işlevini sürdüren tek örnek diyebiliriz. Restorasyon çalışmaları tamamlandıktan sonra da yine geleneksel hamam kültürünü devam ettirecek de tek örnek diyebiliriz. Hamam ünik bir eser olarak kentin kültürüne, turizmine, ekonomisine kazandırılmış olacak. Diyarbakır kültüründe var olan gelin, damat kınası, diş çıkaran çocukların hedik eğlencelerini düzenleyebileceği, farklı kültürel etkinliklerin de yapılacağı bir geleneksel ortam ortaya çıkmış olacak. Geleneksel hamam mimarisini Diyarbakır'da sürdürebileceğimiz yakın dönem için güzel bir örnek ortaya çıkacak." ifadelerini kullandı. (AA)