VİDEO - Diyarbakır’da kaçak çay ve ciğer  kebabına yoğun ilgi

Ali Abbas Yılmaz / Yılmaz Yigitler / özel

Türkiye'de dün itibariyle koronavirüsle mücadelede normalleşme sürecinin başlamasının ardından, 21 Mart'tan beri sadece paket servis ve gel- al benzeri hizmet veren lokanta, restoran ve pastane gibi işletmeler yeniden kapılarını müşterilerine açtı. Diyarbakırlılar, normalleşme sürecinin ilk gününde sabah saatlerinde ciğer kebabı yemek ve serpme kahvaltı yapmak için iş yerlerini doldurdu.

Diyarbakır’da yeni tip koronavirüs (Kovid-19) tedbirleri kapsamında kullanıma kapatılan birçok iş yeri ve mekan, normalleşme süreciyle yeniden açıldı.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın açıkladığı normalleşme adımları kapsamında kafe, restoran gibi işletmelerin de açılmasıyla kentte hareketlilik yaşanıyor.

Diyarbakır'daki Hasanpaşa Hanı başta olmak üzere tarihi Sur ilçesinde hizmet veren birçok kafe, çay bahçesi ve kahvaltı salonları da bugün itibarıyla müşterilerine hizmet vermeye başladı.

Hem kendi hem de vatandaşların sağlığını korumak için tedbir alan işletmeciler müşterilerini dezenfektan ile karşılarken mümkün mertebe sosyal mesafeyi koruyarak müşterilerine hizmet sunuyor. Çalışanların maske ve siperlik taktığı, hijyen kurallarına azami dikkat edilen işletmelerde yaklaşık iki buçuk aylık aranın ardından ilk servisler açılmaya başlandı.

2020 esnaflar için kayıp yıl oldu

Diyarbakır’ın tarihi Sur ilçesi Hasan Paşa Hanı esnaflarından Mustafa Avcılar, pandemi sürecinde normalleşme adımlarının atıldığı bugünlerde 1 Haziran itibariyle açılan kafe ve restoranların durumuna ilişkin şöyle konuştu:  “Dünyada olan ve tüm dünyayı tehdit eden bir salgın. 77 gündür kapalıydık. 1 Haziran itibariyle uygulamalar esnetildi, normalleşme süreci başladı. 77 günden sonra bugün ilk olarak dükkanımızı açtık ve özlenen lezzetleri sunmaya başladık. Tabii ki sağlık her şeyden önceliklidir. Gereken her türlü tedbiri alarak, hijyen, dezenfekte ve sosyal mesafeye özen gösteriyoruz. Daha önce 4 kişi aldığımız maslara şimdi 2 kişi alıyoruz ve arada bir masayı boş bırakarak hizmet veriyoruz. Tabii Hasan Paşa Hanında yer sınırlaması olduğu için biraz sıkıntı yaşıyoruz. Elbette ki bugünler geride kalacak ve bu salgını inşallah halkımızla birlikte atlatacağız ve normalleşeceğiz. Bu süreçte sağlık çalışanlarımız çok fedakarlık yaptılar ve onlara biz de kendi sağlığımıza dikkat ederek yardımcı olmalıyız. 3 aydır sağlık çalışanlarımız çok büyük emek harcıyorlar. Yaklaşık 3 aydır kiralarımız birikti. Biz Vakıflar Bölge Müdürlüğü’nün kiracısıyız ve kiralarımız ertelendi ama tabii kiraları istiyorlar. İleriki günlerde biriken kiralarımızı aylara bölüştürerek ödemeye çalışacağız. Ama tabii işimiz zor. Yüzde 50 kapasite ile çalıştığımız için çok zorlanacağız. Bu sene Diyarbakır’da turizm patlaması bekliyorduk ama pandemiden dolayı turist de bu sene gelmedi, gelmeyecek. Milyonlarca insan gelecekti, ticaret olacaktı, insanlar faydalanacaktı. Ama beklenen olmadı. Diyarbakır’da havaların ısınmasıyla da insanlar serin yerleri, deniz kenarlarını tercih edecek. Burada kimse kalmayacak. Yaz aylarında tatil beldelerinde yoğunluk olacak ve bu tüm Türkiye için böyle olacak. Onun için biz bu seneyi artık es geçtik. Ama tabii zararımız çok büyüktür. Sonuçta biz küçük esnaflarız ve kapasitemiz de sınırlıdır. Talebimiz belediyenin, İl Tarım Müdürlüğü’nün esnafa biraz esneklik tanımasıdır. Tabii insanlarımız mesafelerini korur ve kuralları uygularlarsa sorunları aşacağımıza eminim.”

‘Kendi yağımızda kavruluyorduk’

Sur’da çaycılık yapan Nizam Özbek, kapalı kalınan süre içinde devletten herhangi bir destek almadıklarını belirterek, şunları söyledi: “35 senedir bu çarşıdayım. Son 70 gündür kapalıyız. Benim bakmakla yükümlü olduğum 4 insan var. 3 tane de elemanım var ve her birinin de 3’er nüfusu var. Toplamda 20 küsur insan ediyor. 70 gündür evde yatıyoruz. 70 günde ne oldu, hiçbir şey. Devletten bir yardım oldu mu, hiçbir şey. Kendi yağımızda kavruluyorduk. İnşallah bundan sonrası iyi olur. Kiralarımızı ödüyoruz. Bugün çalışmaya başladık ve elimizden geldiğince sosyal mesafeyi korumaya çalışıyoruz. Hijyen koşullarına uyuyoruz. Koronadan önce de hijyen konusunda elimizden geleni yapmaya çalışıyorduk ama bundan sonra daha iyisini yapmaya çalışacağız.”

‘Kapalı olduğumuz süreçte devlet tarafından herhangi bir destek alamdık’

Vakıf kiracısı olan kafe işletmecisi Seyfettin Duman ise şöyle konuştu:  “Kapalı olduğumuz süreçte bayağı zorluklar yaşadık. Tabii her şeyden önce insanların sağlığı önemli. Buna göre önlemlerimizi aldık, masa düzenlerimizi ona göre hazırladık. Sosyal mesafeye uygun olarak bir oturma düzeni kurduk. Personellerimiz maske, eldiven ve siperlik il çalışıyorlar. Kapalı olduğumuz süreçte devlet tarafından herhangi bir destek alamdık. Kiralarımızı ödüyoruz. Sadece kapalı kaldığımız sürenin kirasını önümüzdeki aylara bölerek kiralarımızı ödüyoruz. Yani kira alınmama durumu olmadı.”

‘Gelirlerimiz kısıldı ama giderlerimizden hiçbir şey kısılmadı’

Hasan Paşa Hanı’nda hizmet veren kahvaltıcı çalışanlarından Nurettin Deniz, “Diyarbakır’ın geçim kaynağı zaten kafe, restoran ve gıda sektörüdür. Buralar durunca Diyarbakır’ın kalbi durdu. İşsizlik had safhada, insanlar evlerinden çıkamadı. Maddi manevi olarak çok büyük sıkıntılar yaşadık. Ev kiraları, dükkan kiraları, faturalar hepsi devam etti, hiçbir şeye ara verilmedi. Gelirlerimiz kısıldı ama giderlerimizden hiçbir şey kısılmadı. İşyerimiz Vakıf Kuruluşu ve sadece kiralarımız ertelendi. İptal edilmedi, sadece 3 aylığına ertelendi. Pandemi sürecinde normalleşmeye gidildi, bugün işyerleri açıldı ve kapasitemizin yarısı kadar müşteri alabiliyoruz. Çalışma arkadaşlarımız eldiven ve siperlikle müşterilerimize hizmet veriyor. Yani imkanlarımız elverdiğince hijyen kurallarına uymaya ve sosyal mesafeye uymaya, vatandaşımızın sağlığını korumaya çalışıyoruz. Tabii bugün ilk gün ve insanlarımızın üzerinde bir tedirginlik var.” diye belirtti.