VİDEO - Fiyatlar uçtu, çiftçiler gübresiz tohum ekti

TİGRİS HABER - Diyarbakır’da 6 milyon 400 dönüm ekilebilir arazi bulunuyor. Bunun yaklaşık 4 milyon 600 bininde tarım yapılıyor. 4 milyon 600 bin dönüm arazinin yüzde 21’i sulu tarım, geri kalanı ise kuru tarım (arpa, buğday) ekimi yapılıyor.  Buğday ve arpa ekiminin olmazsa olmazı gübrede fiyatlar bu yıl tavan yaptı. Fiyatlar, yüzde 220 ile 250 arasında arttı. Geçen yıl tonu bin 800 lira olan taban gübresinin tonu bu yıl 5 bin 400 lira oldu.

İlk ekimde gübre atılmadı

Diyarbakır’da 2022’inin ilk buğday ve arpa tohumları toprakla buluştu, ancak fiyatlar uçtuğu için bu yıl ki ekimde taban gübresi (20’ye 20) kullanılmadı.  Pahalı olduğu için, gübresiz ekim yapılan tarlalarda, mibzerlerin gübre bölümü boş kaldı.  Buğday ve arpada dönüm başına 30 kilo gübre kullanılması gerekiyor. Bazı çiftçiler, ekimi gübresiz yaparken, bazıları da dönüm başı 30 kilo yerine 10-15 kilo kullanarak, “tasarruflu ekim” yaptı.

Rekolte yüzde 50 düşecek

Yenişehir Ziraat Odası Başkanı Süleyman İskenderoğlu da, Diyarbakır’ın Dokuzçeltik Köyü’ndeki tarlalarına buğday tohumunu gübresiz attı. Girdi maliyetleri olan elektrik ve mazotta fiyatlar yükseldiği için gübreden “tasarruf” etmek zorunda kaldıklarını belirten İskenderoğlu, “Çiftçi şuan gübresiz ekim yapıyor. Önümüzdeki yıl Haziran ayından itibaren cezasını çekeceğiz.  Rekolte yüzde 50 düşecek. Zaten dışa bağımlıyız daha da dışa bağımlı olacağız. Un ve ekmek fiyatları yükselecek. Tarım bu şekilde sürdürülemez” dedi.

‘Yüzde 50 sübvanse istiyoruz’

Gübre fiyatlarında çiftçinin desteklenmesi gerektiğini belirten İskenderoğlu,  tarımın sürdürülebilir duruma gelmesi için kısa, orta ve uzun vadeli önerilerini şu şekilde sıraladı: “Kısa vadede yüzde 50 sübvanse istiyoruz. Yani gübrenin yarısını devlet karşılasın yarısını da biz karşılayalım. Orta ve uzun vadede ise acil olarak gübre fabrikalarının kamulaştırılıp modern fabrikalar kurulması gerekiyor. Orgomineral fabrikalar kurup çiftçiye destek olması gerekiyor.” İskenderoğlu, Şubat-Mart ayında buğdayda kullanılması gereken üst gübrenin kilosunun da 5 buçuk lira olduğuna dikkat çekerek, “İkinci üçüncü aydaki üst gübreyi mecbur atacağız. Borç harçla onu atacağız” dedi.

Sıfır gübre ile ekim

300 dönüm araziye buğday ekimi yapan Hamza Çınar da, bu yılki ekimde gübre kullanmayanlardan. Fiyatların yüksekliğinden gübre alamadıklarını belirten Çınar, “Geçen sene tonu bin 800 liraydı, şuan 5 bin 400 lira. Bana, ortalama 20-25 ton gübre lazım. Fiyatlar yüksek, gübre atacak durumda değiliz” dedi. Zafer İskenderoğlu, gübre için acil destek istedi.

KDV ve ÖTV sıfırlanmalı

Diyarbakır’da Çiftçi Kayıt Sistemi’ne (ÇKS) kayıtlı 45 bin çiftçi var. 38 bini aktif tarım yapıyor. Gübrenin dışında, mazot ve enerji maliyetlerinin yüksekliği de çiftçiyi ekim yapamaz duruma getirdi. Mazota bir ayda yüzde 20 zam geldi. Enerjide ise, çiftçiler bir dönüm için 900 liralık faturalarla karşılaşıyor. Çiftçiler, mazot ve enerjide ÖTV ve KDV’nin sıfırlanmasını da talep ediyor.