Yaşlı ama dinç, pratik tarih hafızası canlı, kendisini dinletmesini bilen amca ile sohbetteyiz. Osmanlıyı, Cumhuriyet dönemini, Türkiye’deki, dünyadaki gelişmeleri yorumluyor. Yönetim biçimlerinin adaletli ve adaletsiz olanlarını, diktatörlerin ülkelerine verdikleri zararların boyutlarını anlatıyor.

Uzak tarih anlatımı bir yana yakın tarih anlatımı bizi dinlemeye zorluyor. Hitleri, Mussoloni’yi, Saddam’ı, Kadddafi’den, onların yönetim biçimlerinden, zorbalıklarından, halklarına yaptıkları zulümlerden söz ediyor, tarihte onlar gibi olanların isimlerinden, yaptıklarından örnekler veriyor.

Bunlar belki hepimizin okuyup, takip ederek öğrendikleri şeyler olabilir

Ancak anlatım harika

Pür dikkat dinliyoruz.

‘Bunların tamamını biliyoruz’ demek mümkün ancak, dememiş olmamız bizim yararımıza olmuş, amcanın finali müthiş. Bugüne kadar hiç duymadığım bir ironi yapıyor amca. Diktatörlerin tamamına gönderme yapıyor, özet bir cümle ile noktayı koyuyor.

‘BUNLAR CEHENNEMDEN FİRAR EDEN TİPLER’ diyor.

İroni sağlam, zebanilerin arasından firar edenlerle insanoğlunun normal şartlarda baş etmesi mümkün mü?

Onlara çalım atanlar insanoğluna milyon çalım atar gibi yorumlarla amcanın tezine ironik destekler atmaktan başka da yapacağımız bir şey kalmıyor. Ancak, dünyanın en iyi futbolcusu olsa da, binlerce kez çalımlar atsa da o futbolcunun da yorulacağı bir an, rakibin onu çözdüğü ve etkisiz hale getirdiği bir an mutlaka vardır örneği de yabana atılacak gibi değil.

Sonsöz; bütün yaptıklarına, yıkımlarına, gerçekleştirdikleri soykırımlara rağmen, insanların direnişi, mücadelesi, kurtulma ve kazanma azmi, firar edenleri ait oldukları mekâna geri göndermiş olması hala insanlık için bir umut olarak ayakta dimdik duruyor.

İnsanlık tarihi böyle, zaman zaman ‘cehennemden firar edenler’ le yüz yüze geliyor, büyük sıkıntılar yaşıyor. Adalet, hak, hukuk, insanın doğadan aldığı yaşam hakkının elinden alınmış olması insanlığın yüz karası oluyor. Tarih böyle yaşanmış, amcamız da bunlar için düşünmüş, derlemiş, toparlamış onlara ‘yakışan’ böyle bir analiz yapmış.

Cehennemden firar etmiş olsalar bile zebanilerin onlar için bekleyişi güncelliğini hiç kaybetmeyecek.