Mümin Ağcakaya

Mümin Ağcakaya

ŞARKISI DUDAĞINDA, PARMAKLARI TELLERDE KALDI-1

ŞARKISI DUDAĞINDA, PARMAKLARI TELLERDE KALDI-1

Victor Jara, dilini bilmeyenlerin de dinlediğinde; hüzünlü ve isyan dolu müziğiyle dinleyenleri adeta büyüleyen bir sanatçıdır. Müziğin notalarına kendini kaptırdın mı; seni alır kendi dünyasına çeker. Şili’den başlar, Latin Amerika’yı dolaşırken; birden kendini Akdeniz’de ve Afrika’da bulursun. Müzik parçası bittiğinde de etkisinden kurtulamazsın. Jara sesiyle, sözleriyle ve notalarıyla; müziğin nasıl sihirli bir sanat olduğunu bir kez daha gösterir. Victor Jara’nın yaşam öyküsü ve Şili tarihi üzerine biraz bilgin ve müzik kulağın da varsa; Jara’yı dinlerken, seni kendi âlemine götürmesine karşı koyamazsın.

Kızılderili kökenli olan Victor Lidio Jara Martinez 23 Eylül 1932 yılında Santiago'nun dışındaki küçük bir köy olan Loquen'de yoksul bir köylü çocuğu olarak dünyaya gelir.   Problemli bir ailede büyür. Babası alkoliktir ve evi terk eder. Annesi düğünlerde gitar çalıp şarkı söyleyerek evin geçimini sağlar. Müziğe ilgi duymasında annesini katkıları büyük olur. Gitar çalmasını, şarkı söylemesini ve Şili folk müziğini annesinden öğrenir. Annesi öldükten sonra muhasebe eğitimini yarım bırakır, İlahiyat okuluna gider. Kilise korosunda yer alır. Okuldan sonra rahiplik yapmaz. Askerlik dönüşünde, Üniversitede Tiyatro Okulu'na gider. Oyun yönetmenliği yapar. Şili Üniversitesi korosunu yönetir, müzisyen ve solistlik yapar.

 Şili halk müziğine hayran olan, hayatı mücadele ile geçen ve genç yaşında intihar eden; Violeta Parra ile “Nueva Cancion”  "Yeni Şarkı" grubunu oluşturur. Koronun liderliğini yapan Violetta Parra ile, İnka ve Aztek kültürlerini; Akdeniz ve Afrika kültürleriyle harmanlayarak yeni bir müzik türü oluşturmaya çalışır.

Victor Jara 1950’lerde gelişen kültür erozyonuna karşı; halkın kendi kültürüne sahip çıkmasını savunur ve bu konuda katkı sunar. Halkın sanat ve sanatçıyı tanıma fırsatı bulduğu Allende döneminde kurulan enstitülerde, unutulmaya yüz tutmuş halk ezgilerini ve danslarını yeniden öğretir. Sürekli en ücra köylere giderek halk şarkılarını derler.

Halka karşı duyduğu sorumluluğunu gitarının tınılarında yansıtır. Nota bilmemesine rağmen birçok şarkı sözü yazar. Savaş karşıtı, yaşam mücadelesini konu alan şarkılarının sözleri kitlelerin büyük ilgisini çeker. Duygu yüklü müziği dinleyenleri derinden etkiler.

“Yeni Şarkı” grubu emperyalizme ve sömürgeciliğe karşı bir simge haline gelir. Halk Jara’nın şarkılarını sahiplenmeye başlar.

Jara, 1970 seçimlerinde Şili'deki sol muhalefetin sesi Unidad Popular (Halkın Birliği) ve Salvador Allende'yi destekler. Tiyatroyu bırakarak tamamen müziğe yoğunlaşır. Şarkılarında sıradan insanlara yaşamlarını ve problemlerini gösterir. Güney Amerika’da birçok aydın ve sanatçının katıldığı “Nueva Cancion” (Yeni Şarkı) akımının en önemli temsilcilerinden biri olarak kabul edilir. Unidad Popular yararına birçok konser verir.

 Şarkıları dilden dile söylenmeye başlar. Müziği; “Üçüncü dünya ülkelerinde sözü geçen güçlü silah" olarak görür.

 

Önceki ve Sonraki Yazılar
YAZIYA YORUM KAT
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
Mümin Ağcakaya Arşivi
SON YAZILAR