Diyarbakır ve şehir hikâyesi
Naci SAPAN
Diyarbakır’ı, değerlerini, yaşım gereği tanık olduğum dönemleri zaman zaman yazıyorum, bundan da haz alıyorum. Güzellikler haz veriyor, çirkinlikler umut kırıcı, aynı zamanda üzüntü verici. Doğduğum sur içini yazdığımda gerçekten hüzünleniyorum.
Neden?
Doğduğum, büyüdüğüm, çocukluğumun, gençliğimin tanığı 3 evde yok ortada. Avlusu, bahçesi, havuzu olan evler yok. Daracık huzur veren sokakları, kantarmalı sokaklar, kantarmalar üzerine yapılmış o pencereleri sokağa bakan seyirlik evler sadece hafızalarımızı süslüyor.
Bu ayrı bir hikâye, ayrıca çok uzun, asıl hikâye; gelişme ve büyümenin olduğu bölgede.
Kentin hikâyesi, yapılaşma ile birlikte değerlendirildiğinde, Sur içi sonrası, Yenişehir bölgesi, ardından ofis, sonrası Bağlar, Gaziler, Kayapınar, Dicle kent, 75 ve 50’inci caddeler, Talaytepe ve sonrası. Elbette ki modern binalar ve siteler…
Bağlar, bu işin dışında, tam bir imar katliamının yaşandığı bölge. Bitişik nizam binalar, evler…
Bu hatırlatmalardan sonra asıl meseleye geleceğim.
Bana göre tam bir imar katliamının yaşandığı bölgeden söz edeceğim. Bağlar’ın zamanın koşullarına göre imarının belki bir izahı olabilir, ancak yeni yerleşim alanlarında modern, çağdaş yapıların imar edildiği alanlarda bitişik nizam yapılmış villaları gördüm, adeta dizlerime vurdum.
İlk kez dolaştığım bir alandı. 3 dostumla spontan bir gezi oldu, iyi de oldu. Gördüğüm manzara karşısında irkildim, arkadaşlara bu gördüğüm yapılar ‘Sanayi sitesi mi?’ diye sordum. Güldüler, ‘Onlar villalar, 15-20 milyon TL’ye satışa çıkarılmış’ dediler.
Böyle villa mı olur, kim alır?
Aklı olan almaz.
Bitişik nizam, neredeyse hava geçmeyecek aralarında. Havuzu, bahçesi olmayan ‘Villalar’…
Kim/Kimler yapmış bilmiyorum.
O da çok önemli değil de, bu imara kim/Kimler izin vermiş?
Önemli olan bu!
Kuralsız, aceleye getirilmiş, arazinin tamamı bitişik nizam yapıyla değerlendirilmiş, adına da ‘Villa’ demişler.
İhtimalen ‘kayyum’ döneminde izin verilmiş yapılar, ancak, yeni, çağdaş imar yapılanmasına aykırı.
Hem de çok sayıda yapılmış.
Dediğim gibi, ilk etapta sanayi sitesi olabilecek bir imar göze çarpıyor. Yapılar bittiğinde Şanlıurfa yoluna çıkılıyor.
Modern bir kent yapılanması adına hayal kırıklığı. Kayapınar, Dicle kent, 75 ve 50’inci yollardaki modern imardan sonra gerçekten hayal kırıklığı. Bu gördüğümüz, bir de sonsuz imar çalışması yapıldığı için henüz görmediğimiz buna benzer hayal kırıklıkları nasıl acaba diye düşündüm. Kısa da olsa paylaşmak istedim.
Çağdaş zamanda çağ dışı yapılanma!
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.