Günümüzde ebeveynlik, özellikle sosyal medyada idealize edilen ebeveynlik anlatılarıyla birlikte giderek daha performans odaklı bir hâle geldi ne yazık ki. Bu performans baskısı, birçok ebeveynin kendi deneyimini doğal akışında yaşamasını zorlaştırıyor ve onları sürekli bir öz değerlendirme döngüsünün içine çekiyor. Klinik pratikte de sık karşılaştığım bir durum var: Ebeveynler çocukları için yoğun çaba gösterdikleri hâlde kendilerini sürekli “yetersiz” hissettiklerini söylüyor. Çoğu zaman bu his, gerçek bir eksiklikten değil, “mükemmel ebeveynlik” mitinin yarattığı görünmez baskıdan kaynaklanıyor.

Ebeveynlikte çoğu kişinin zorlandığı nokta şudur: Bir yandan elinden gelenin en iyisini yapmaya çalışırken, diğer yandan “yetiyor muyum?” kaygısıyla iç sesini sürekli sorgulamak. Bu kaygının önemli bir kısmı, çocuğun gelişimi için mükemmeli hedeflemek gerektiği inancından besleniyor. Oysa çocuğun ihtiyacı, her an kusursuz bir yetişkinden çok; çoğu zaman yanında olabilen, duygusal olarak ulaşılabilir ve ilişkiyi sürdürmekte istekli bir ebeveyndir. Ancak modern ebeveynlik kültürü, özellikle sosyal medyanın idealize edilmiş örnekleriyle birleşince, ebeveynleri kendi doğallıklarını zorlayan bir performans baskısının içine çekebiliyor.

Benzer bir durum ilişki içindeki duygusal tonlarda da görülüyor. Mükemmellik kaygısıyla hareket eden ebeveyn, farkında olmadan daha gergin, daha kontrol odaklı ve tetikte bir tutum sergileyebiliyor; çocuk ise bu hâli hızla fark edip içselleştirebiliyor. Oysa çocuğa zarar veren şey ebeveynin hata yapması değil; hatayı yok sayması ya da ilişkiyi onarmaktan kaçınmasıdır. Hatasını fark eden ve bunu telafi eden yetişkin, çocuğa duygusal dayanıklılığın en güçlü örneğini sunar. Bu nedenle kusursuzluk beklentisi yalnızca ebeveynin içsel yükünü artırmakla kalmaz; aşırı kontrol ve titizlik, zamanla çocuğun kendi kararlarını deneme ve özerklik geliştirme süreçlerini de gölgeleyebilir. Kendisine şefkat ve anlayış ile yaklaşan ebeveyn hem kendi ruh sağlığını korur hem de çocuğuna daha güvenli bir ilişki zemini sunar. Çünkü çocukların ihtiyacı mükemmel ebeveynler değil; duygularıyla temas kurabilen, ilişkide kalabilen, gerektiğinde özür dileyebilen yetişkinlerdir.

Sonuç olarak mükemmel ebeveynlik bir hedef değil; çoğu zaman görünmez bir baskı alanıdır. Bu baskıyı fark etmek, hem ebeveynlerin yükünü hafifletir hem de çocukların gelişiminde daha gerçek, daha güçlü bir temas alanı yaratır.

Klinik Psikolog Kübra Özsat