Büyük bir korku ve endişeyle başlayıp tüm dünyayı etkisi altına alan Kovid-19 hastalığının üzerinden bir yıl geçmesine rağmen hala insanlığın bir numaralı gündemi olarak ilk sırada yerini korumaktadır.

Elbette bu ölümcül virüsün; sosyal, siyasal, ekonomik ve bilimsel paradigmaları olacak.

Bu yazımda kovid-19’un ekonomik ve bilimsel paradigmalarından bahsedeceğim.

Bugüne kadar en erken bulunan aşı, kabakulak aşısıdır. Yaklaşık olarak 4 yılda bulundu. Oysa daha bir yılı dolmadan kovid-19 aşıları ile buluştuk.

Bunu da bilime borçluyuz.

Bu perspektiften bakacak olursanız bilime güvenmeliyiz çünkü bilim kendini güncelliyor, yeniliyor ve gerçeği sentezliyor.

Evet, nereden bakarsanız bakın bu işin birde ekonomik boyutu var. Dünyanın süper güçleri bunu fırsat bilip aşı yarışına girdiler.

1 yıl gibi çok kısa bir sürede yüzlerce aşı çalışması yapıldı ve günümüzde12 tanesi acil kullanım onayı almış durumda.

Şuan en popüler olanları ise şunlar;

1.BioNTech/Pfizer aşısı:

Almanya'da Prof. Dr. Uğur Şahin'in kurucu ortağı olduğu biyoteknoloji firması BioNTech'in ABD’li Pfizer ilaç firması ile geliştirdiği "BNT162b1" aşısı bu zamana kadar 65 ülke tarafından onaylandı. 2 doz olarak uygulanan ve yüzde 95 etkinlik oranına sahip olan aşıya ilk onay veren ülke İngiltere oldu.

2.Moderna:

ABD'de "Moderna" ilaç firmasının Ulusal Alerji ve Bulaşıcı Hastalıklar Enstitüsü iş birliğiyle geliştirdiği "mRNA-1273" aşısıyüzde 95 etkinlik oranıyla en yüksek koruyuculuk derecesine sahip olan aşılardan biridir. Bu zamana kadar 40 ülkeden onay alan aşı, ilk olarak ABD tarafından onaylanmıştı.

3. Oxford/AstraZeneca:

İngiltere'de Oxford Üniversitesi Jenner Enstitüsü ile Oxford Aşı Grubu iş birliğinde geliştirilen ve üretim lisansı İngiliz-İsveç ilaç şirketi AstraZeneca tarafından satın alınan "AZD1222" aşısı şimdiye kadar 56 ülke tarafından onay aldı.

4.  Sputnik V

Gamaleya Mikrobiyoloji Enstitüsü’nün geliştirdiği Rus aşısı Sputnik V, dünya genelinde 38 ülkeden onay aldı. Bu ülkeler arasında Rusya, Birleşik Arap Emirlikleri, Mısır, Suriye ve İran gibi ülkeler yer alıyor. 2 doz olarak uygulanan aşının etkinlik oranının yüzde 92 olduğu duyuruldu.

5.Sinovac

Çin Askeri Tıp Akademisi, Vuhan Viroloji Enstitüsü, Pekin Biyolojik Ürünler Enstitüsü gibi kurumlarla iş birliği içinde aşı çalışmaları yürütüyor. Bu zamana kadar toplamda 31 ülkeden onay alan aşılardan Sinovac’ın koruyuculuk oranı yüzde 50 olarak açıklandı. Sinovac aşısına onay veren ülkeler arasında Türkiye de yer alıyor. Ülke genelinde Mart başı itibariyle8 milyon 800 bin dozun üzerinde aşı uygulandı.

Bir şey dikkatinizi çekti değil mi?

Birleşmiş milletlerin 4 daimi üyesi ve Avrupa’nın kalbi Almanya yani süper güçler aşı çalışmasında da dünya pazarını kendileri belirliyorlar.

Üstelik bu o kadar da azımsanacak bir rakam da değil. Sadece BioNTech/Pfizer aşısının1 dozu 15,5 dolar yani 150 TL’dir. Şimdiden bu firma 20 milyar dolar kazanmış durumda. 1 yıl içinde 30 milyar dolara ulaşabileceği yüksek bir olasılık.

En ilginç ayrıntıyı kaçırıyoruz. Bu aşıların koruyuculuğu için6 ay deniliyor…  Düşünsenize yılda 2 kere aşı yapıldığını kazanılan miktarların çok yüksek olduğunu anlayabiliyoruz.

Üstelik bu bahsettiğimiz ülkeler yakın zamanda ülkelerine tatil amaçlı gelen turistlere aşı satmayı da planlıyorlar. Bir nevi aşı turizmini de başlatacaklar. Yani kazanç için de kazanç.

Evet, bilgi ve bilim üreten toplumları hayranlıkla izliyoruz. Bizleri peşlerinden sürüklüyorlar. Bilim üretmeyen toplumlar bağımsız değiller başkaları tarafından yönetilirler.

Bilimle ve esenlikle kalın.