Psikolog Ayşegül Kaya

Psikolog Ayşegül Kaya

Ergenlik dönemi

Ergenlik dönemi

Son zamanlarda çocuğum çok asileşti. Ders çalışmıyor, her şeye canım sıkılıyor diyor.
En küçük isteklerini bile sert bir dille ifade ediyor, hep odasına kapanıyor ve bizimle hiç iletişim kurmuyor.

Diyen kaygılı ailelerden misiniz?

“Aman canım bizde ergen olduk ne var bun da”
“Anne babamız bize bir bakış attı mı susup otururduk hemen”
 
diyen geleneksel ailelerden misiniz?

Sevgili anne babalar, bizler de annemiz ve babamızın ergenlik döneminden farklı ergenler olduk, çocuklarımızda bizden farklı olarak geçirecek bu dönemi, ama ergenlik olgusu hiç değişmeyecek.

 Söyle ergenlik dönemimizi bir hatırlayalım;
Hayatımızın  en güzel, coşkulu, heyecan dolu, ama aynı zamanda da en kaygılı ve depresif dönemlerinden biri olduğunu hatırlayacaksınız.  İtiraf edelim, bizler de ebeveynlerimizin bizi anlamadıklarından hep şikâyet ederdik.

Ergenlik dönemi nedir?
Ergenlik 12-13 yaşlarında başlayıp 19-23 yaşlarına kadar devam eden fiziksel büyüme ve ruhsal değişimlerin yaşandığı bir dönemi kapsamaktadır. Fiziksel değişime daha kolay uyum sağlayan ergenler, ruhsal gelişimlerinde sancılı bir süreç yaşamaktadır.
Ergenlik dönemi süresince beyin gelişmeye devam eder. Karar vermekten, duyguları yönetmekten ve davranışları düzenlemekten sorumlu beyin bölgesi olan frontal lob gelişimi söz konusudur. Bu da ergenlerin duygusal çıkışlarını, duygu patlamalarını, risk alma davranışlarını açıklamada kullanılan en önemli ayrıntıdır.
Bu sebeple ebeveynler, çocukların gözlenen davranışlarındaki farklılığın bir geçiş evresi olduğunu ve bunun uyum sağlamaya dönük davranışlara dönüştüğünü unutmamalıdır.

Ergenlik dönemi temel gelişimsel özelliği kimlik oluşturmaktır.
Ergenlik döneminde birey ne çocuktur ne de yetişkindir. “Ben kimim” sorusuna cevap aramaktadır, bu sebeple kendisine en uygun olan kimliği edinebilmek için birçok kimlik ve rolü denemektedir.
Kimlik oluşumu özdeşleşme ile başlar bu dönemde ergen çevresinde görüp beğendiği kişileri model alır. Model aldığı kişi annesi babası öğretmeni arkadaşı sevdiği sanatçılar olabilir. Ergen bu kişilerin davranışlarını giyim tarzlarını konuşmalarını taklit eder ve onlarla özdeşleşmeye çalışır. Bu evrede pek çok genç, anne babadan bağımsızlaşıp sağlıklı bir kimlik oluşumu için farklı ilgi alanlarına kayabilir. Bundan ötürü pek çok ebeveyn kaygı duyar; ancak bu bir geçiş evresidir ve ergenin sağlıklı şekilde benlik gelişimini tamamlayabilmesi için sağlıklı sınırlara ihtiyacı vardır.
Kimlik karmaşasının çok ağır ve bunalımlı geçmesi durumunda ergen olumsuz kimlik denemelerinde de bulunabilir. Bu gibi durumlarda çevresel faktörler de uyum bozuklukları, aşırı uçlara sapmalar(alkol sigara bağımlılığı), panik bozukluk ve yetersizlik gözlenebilir.

Bu dönemde anne ve baba neler yapmalı, neler yapmamalı
Yapılan çalışmalar ergen ebeveyn çatışmasının doğal bir süreç olduğunu ama her aile için geçerli olmadığını göstermiştir.
Ergenin isyanında mantık yoktur, başkaldırı içgüdüseldir. Bu durumu anne ve babalar anlayışla karşılar, onun düşüncelerine saygı duyup, bağımsızlığını kabul ederlerse problem çözülür. Davranış ve düşüncelerine saygı duyulmayan, alay edilen, aşağılanan ergen silik yani varlığını sürdüremeyen bir kişilik yapısı geliştirir ve başkalarının peşinden gider.
Tutarlı ve demokratik ebeveyn tutumuna sahip olmak bu dönemde çok önemlidir.
Bu dönemde ergenin dış görünümü ya da davranış ve tutumları sizi rahatsız edebilir, sürekli olarak onu eleştirmekten kaçının.
Sürekli olarak nutuk çekmekten ve öğüt vermekten ve kendi gençliğiniz ile kıyaslamaktan vazgeçilmelidir.
Anne baba çocuk arasında sorunun çıkması çok doğal onu yok saymak yerine iyi bir yönetim sağlanmalıdır.
Sevgiler,

 

Önceki ve Sonraki Yazılar
YAZIYA YORUM KAT
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
3 Yorum
Psikolog Ayşegül Kaya Arşivi
SON YAZILAR