YKS ve LGS’ ye girecek öğrenciler için zaman daraldıkça sınav ile ilgili kaygı ve stres doğal olarak artış göstermektedir. Sınav kaygısına yol açan etmenleri genel olarak iki temel başlık altında toplamak mümkün. İlki “ kişisel- içsel faktörler” diğeri ise “dış faktörler” şeklinde formüle edilebilir. İlk kısımla ilgili temel faktörleri sıralayacak olursak;

1-Amaçsızlık

2-Özgüven eksikliği

3-Depresif durumlar

4-Geçmiş yaşam olumsuzlukları

5-Nevrotik sorunlar yada psikozlar

6-Bilgi eksikliği

7-Genel sağlık sorunları

8-Yüksek beklenti

Yukarıda sıralanan nedenler daha çok bireyin içsel durumlarıyla yani öznel durumlarla alakalıdır.

İkinci kısım olan “Dış Faktörler” ise;

1-Aile içi iletişim(aşırı ilgi-ilgisizlik-baskı)

2-Çevre(Olumsuz tenkitler-beklenti ve kıyaslar)

3-Negatif insanlar

İkinci kısımla ile ilgili faktörler ise kişinin kendi iradesi dışında gelişen ve dışsal dediğimiz unsurları kapsamaktadır.

Sınav kaygısı ile ilgili her iki kısmın içeriklerini dikkate aldığımızda söz konusu nedenlerin yarattığı rahatsızlıkların kendini ne şekilde gösterdiği önemlidir. Kaygı ve strese bağlı olarak bireyde genel olarak şu belirtiler oluşabilmektedir;

Yoğun stres, uyku bozukluğu ya da çok uyuma, dikkat eksikliği, iştah kaybı ya da artışı, terleme, titreme, asabiyet, bıkkınlık, karamsarlık, içe kapanma ve korku şeklinde sıralanabilir.Tabi bu belirtilerin hepsinin ortaya çıkması bireyden bireye değişkenlik göstermektedir.Burada belirti sayısı ve yoğunluğunuetkileyen şeyler iki grup halinde sıraladığımız etmenlerin etki oranıdır. Genel olarak sınav kaygısı belirli bir düzeyin üstünde değilse yani yukarıda saydığımız belirtilerden bir kaçı ya da belirtiler hafif oluyorsa endişelenecek bir durumun olmadığını söylemek yerinde olur. Belirtiler yaşam akışını bozacak oranda ise, bunun için bireysel olarak alınan tedbir işe yaramıyorsa bir uzmana danışmak faydalı olacaktır.

Sınav kaygısıyla ilgili sorun yaşayan bireylerin kaygı yoğunluğuna göre bazı şeyleri yapmalarıonları hem rahatlatacak hem de kaygı yönetimi konusunda ciddi katkı sunacaktır.

Yazının şimdiye kadar ki kısmında kaygıya yol açan faktörler ile kaygının ne şekilde kendini gösterdiği ile alakalı tespitlerde bulunduk. Gelin kaygı konusunda bizlere fayda sağlayacak bazı önerileri ortaya koyalım.

Öncelikle *fobik durumlar karşısında güçlü olması gereken yanlarınızı destekleyin(sabır- irade ve özgüven gibi)

*Pozitif düşünce geliştirmeye önem verin.Olumsuz durumlarda “yapacağım, başaracağım” sözlerini defalarca tekrarlayın.

*Kaynaklar etkin kullanılmalıdır(konu eksiklikleri gidermeli, çevre, aile ve arkadaş ilişkileri olumlu olmalıdır)

*İç denetim mekanizmaları geliştirilmelidir. Sorun karşısında olumlamalar yapılabilir” her şey daha iyi olacak, engelleri aşacağım” gibi

*Hayallere ulaşılabileceğine ilişkin inançlar geliştirilmelidir. Bu yönde telkinler yapılabilir.(hangi düşünceyi çok beslersen o gerçekleşir.)

*Her gün düzenli yürüyüşler iyi gelecektir.

*Stres anlarında nefes egzersizleri yapmak rahatlatacaktır.(diyafram nefesleri )

*Hobilerinize zaman ayırmalısınız.

*Tedbir alarak sabırlı davranmalısınız

Unutmayalım ki; bizim için oldukça önemli olan şeylerle ilgili hepimiz kaygılanır, strese gireriz. Burada önemli olan nokta şartlar ne olursa olsun çözümün bir parça olarak mücadeleyi sürdürmektir.