Son dönemlerde terapiye ve psikoloji kavramlarına olan ilginin belirgin şekilde arttığını görüyoruz. “Tetiklenmek”, “travma”, “bilinçaltı”, “ toksik” “sınır koymak” gibi terimler artık sosyal medya akışında, sohbetlerde ve popüler içeriklerde sıkça karşımıza çıkıyor. Bu görünürlük, ruh sağlığının konuşulmasını kolaylaştırsa da, kavramların bağlamından koparak yüzeysel bir biçimde kullanılmasına da zemin hazırlıyor. Böyle olunca terapi, olması gerektiği gibi bir değişim sürecinden çok, hızlı rahatlama vadeden bir “iyi olma önerisi” gibi algılanmaya başlıyor.

Oysa psikoterapi; bireyin duygularını tanımasını, zorlayıcı yaşantılarını işlemlemesini ve ilişkisel örüntülerini anlamasını hedefleyen profesyonel bir süreçtir. Bu süreç zaman zaman zorlayıcıdır; çünkü değişim, kişinin kendisiyle gerçek bir temas kurmasını, geçmiş deneyimlerini ele almasını ve davranışlarını yeniden değerlendirmesini gerektirir. Popüler kültürün sunduğu sadeleştirilmiş anlatılar ise terapinin bu derinlikli yönünü gölgeleyerek onu pratik bir “iyi hissetme tekniği” gibi göstermektedir.

Benzer bir yüzeyselleşme, kavramların kullanımında da ortaya çıkıyor. Örneğin “sınır koymak” ilişki sağlığı açısından önemli bir beceridir; ancak bağlamından koparıldığında her mesafeyi açıklayan genel bir etiket hâline gelebiliyor. Ya da “Travma” kavramının neredeyse her olumsuz yaşantıya uyarlanması ise gerçek travmaların ağırlığını görünmez kılıyor ve kavramın anlamını bulanıklaştırıyor.

Bugün karşımıza çıkan asıl tablo, terapinin daha çok konuşulmasından ziyade, nasıl konuşulduğu ile ilgilidir. Terapi, geçici bir rahatlama sunan bir uygulama değildir; kişinin içsel süreçlerini anlamasını sağlayan, yapılandırılmış ve profesyonel bir çalışmadır. Popüler ilgi bu niteliği desteklediği ölçüde faydalıdır; fakat derinliği gölgede bıraktığında yanıltıcı bir güvenlik hissi yaratır.Bu nedenle terapinin popülerleşmesini eleştirmek yerine, onun bilimsel temellerini ve gerçek amacını koruyarak konuşmak gerekir. Çünkü terapinin değerini belirleyen şey görünürlüğü değil, bireyde kalıcı değişimi mümkün kılan bu profesyonel yapısıdır.

Klinik Psikolog Kübra Özsat